روند انتقادبرانگیز مرمت مدرسه «دارالفنون» به عنوان میراث فرهنگی به جا مانده از امیرکبیر در روزهای تولد و وفات این چهره برجسته تاریخ ایران مورد توجه ویژه ناظران و رسانه ها قرار گرفت. موضوع حفاظت از خانه «ثابت پاسال» و حفر زیرگذر چهارراه گلوبندک از دیگر موضوع های این روزهای حوزه میراث فرهنگی بود.
کد خبر: ۳۵۹۵۱۵
تاریخ انتشار: ۲۳ دی ۱۳۹۵ - ۲۱:۳۱ 12 January 2017

به گزارش تابناک : روند انتقادبرانگیز مرمت مدرسه «دارالفنون» به عنوان میراث فرهنگی به جا مانده از امیرکبیر در روزهای تولد و وفات این چهره برجسته تاریخ ایران مورد توجه ویژه ناظران و رسانه ها قرار گرفت. موضوع حفاظت از خانه «ثابت پاسال» و حفر زیرگذر چهارراه گلوبندک از دیگر موضوع های این روزهای حوزه میراث فرهنگی بود.

آسیب های وارد شده بر پیکر مدرسه دارالفنون به دلیل مرمت ناشیانه این بنای تاریخی در دوره های پیشین و لزوم همکاری جدی وزارت آموزش و پرورش و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای ترمیم این یادگار امیرکبیر، چالش های پیش روی حفاظت از خانه ثابت پاسال به عنوان یکی از گرانقیمت ترین و بزرگترین خانه تهران و کندن زیر گذر در چهارراه قدیمی گلوبندک تهران طی چند روز گذشته از جمله مسائل مهم حوزه میراث فرهنگی بود.

*** چشمان نگران دارالفنون به روند مرمت این بنای تاریخی 
دارالفنون نام مدرسه است که به ابتکار «میرزا تقی خان امیرکبیر» صدراعظم ایران در دوران «ناصرالدین شاه» قاجار برای آموزش علوم و فنون جدید در ناحیه ای که اکنون خیابان «ناصرخسرو» قرار گرفته تاسیس شد. این بنا را می ‌توان نخستین دانشگاه در تاریخ مدرن ایران دانست. این مدرسه تاریخی که از قدمتی بیش از ۱۶۰ سال برخوردار است، در بیست و ششم آبان ماه ۱۳۷۵ خورشیدی به ثبت ملی رسیده است. 
امسال اما همزمان با ایام درگذشت و ولادت امیرکبیر (نوزدهم و بیستم دی ماه)، برخی رسانه ها از طولانی شدن روند مرمت یادگار امیرکبیر و نیاز مُبرم دارالفنون به احیا خبر دادند. این در حالی است که پیش تر، در اسفندماه ۱۳۹۳، «ابوطالب حافظی» رییس مدرسه دارالفنون، طولانی شدن مرمت مدرسه دارالفنون را ناشی از تغییرهای مکرر در سازمان میراث فرهنگی در برهه های پیشین عنوان کرده بود. حافظی در آن زمان ابراز امیدواری کرد در سایه همدلی و رفاقتی که میان مسوولان آموزش و پروش و میراث فرهنگی ایجاد شده، مرمت این مدرسه تا سال ۹۵ به فرجام برسد. 
مدیر مدرسه دارالفنون، هشتم دی ماه امسال نیز ضمن اشاره به ادامه ناهماهنگی های پیشین و نبود نقشه جامع برای ترمیم گفت: در سال ۹۵ اتفاق بزرگی افتاده است و ردیف مستقلی را از سازمان مدیریت تحت عنوان مرمت و بازسازی و ایجاد موزه تعلیم و تربیت گرفتیم؛ ضمن اینکه امسال ۳ میلیارد تومان اعتبار و تا سال ۹۶ نیز بیش از ۴ میلیارد تومان برای این مدرسه تصویب شده است. 
با این حال، روزنامه «آفتاب یزد»، بیستم دی ماه ۹۵ در گزارشی با عنوان «یادگار رها شده امیرکبیر در تهران» به انتقاد از نحوه مرمت دارالفنون پرداخت و نوشت: طرح ‌های بی ‌فایده مرمت نیز تا مدت ها گره از تاریخ دارالفنون باز نکرد و هنوز هم بسیاری به نحوه مرمت این بنا انتقاد دارند. مرمتی که هنوز جای جایش با بنرهای طرح آجر پوشانده شود تا زخم‌ ها‌ی بنا هویدا نباشد. 
«رجبعلی خسروآبادی» مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران، بیست و هفتم شهریورماه امسال، با پذیرش این موضوع که بخشی از مرمت مدرسه دارالفنون هویت تاریخی آن را از بین برده، گفته بود: تغییر هویت این سالن به مدیریت قبل از من برمی‌ گردد و به نوعی اتفاقاتی در این سالن رخ داده است که نباید رخ می‌ داد، به خصوص اینکه با نصب پارکت و دیوارپوش ‌های چوبی، هویت، قدمت و اصالت این قسمت از بنا از بین رفته است اما اتفاقی رخ داده بود که نباید ایجاد می‌ شد و به هر حال تصمیم گرفته شد که حداقل بهره ‌برداری از مابقی مدرسه صورت بگیرد. 
به گفته وی مدرسه دارالفنون طی سال‌ ها به خرابه ‌ای تبدیل شده بود اما با این وجود قابل مرمت و بهره‌ برداری است. پیشنهاد می ‌شود کاربری‌ های مختلفی برای این مدرسه در راستای احیای آن تعریف شود تا با احیا، این مدرسه مجددا به قطب علمی بدل شود.

*** سرنوشت نامعلوم کاخ ورسای ایران 
ماجرای حفظ یا تخریب خانه ثابت پاسال که به کاخ ورسای ایران شهرت دارد، چندسالی است که در فضای رسانه ای مطرح است. خانه ثابت پاسال با مساحت بیش از ۱۱ هزار و ۵۴۳ متر مربع در خیابان «جردن» تهران واقع است. 
در حالی که طی بیش از ۲ سال گذشته، شهرداری و برخی مقام های شورای شهر تهران مدعی بی توجهی سازمان میراث فرهنگی به تخریب احتمالی این خانه ارزشمند قدیمی هستند، شواهد نشان می دهد که سازمان میراث فرهنگی برای ورود به ماجرای خانه ثابت پاسال و ثبت این خانه در فهرست میراث ملی ایران، با دخالت برخی نهادها روبرو است. 
دی ماه ۹۳ بود که وزارت راه و شهرسازی از صدور دستور توقف هرگونه عملیات تخریبی در خانه ثابت پاسال خبر داد. همزمان مسوولان سازمان میراث فرهنگی اعلام کردند، در حالی که گروهی از کارگران در این خانه مشغول کار هستند، از ورود کارشناسان این سازمان را به داخل محوطه خانه جلوگیری شده است. 
بیست و سوم دی ماه ۹۳ «پیروز حناچی» معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی، با ارزشمند خواندن این خانه به رسانه ها گفت: این وزارتخانه از شهرداری تهران خواسته‌ است اگر پروانه‌‎ ای برای تخریب این خانه صادر شده است، مستندات خود را به وزارت راه و شهرسازی اعلام کند. او همچنین گفت، دستور توقف موقت عملیات در این خانه ارزشمند صادر شده است. 
حناچی در آن زمان تاکید کرد، این خانه از آن ‌جا که در طول سال ‌های پس از انقلاب در اختیار برخی نهادهای خاص بوده، سازمان میراث فرهنگی نتوانسته است آن را در فهرست آثار ملی ایران ثبت کند، و از این رو کار حفظ این خانه اکنون دشوار است. 
«سپیده سیروس نیا» معاون اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران نیز یک روز پس از اظهارات حناچی، با تاکید بر اینکه هیچ شبهه ‌ای در ارتباط با ارزشمند بودن ویژگی‌ های معماری این بنا وجود ندارد اعلام کرد: برای حفاظت از کاخ ثابت پاسال و برای ثبت آن در فهرست آثار ملی کشور، نیاز است که گزارش کاملی از این بنا تهیه شود. اما تاکنون از ورود کارشناس سازمان میراث فرهنگی به کاخ ثابت پاسال ممانعت به عمل آمده و اجازه ورود به ساختمان داده نشده است. 
با وجود تلاش سازمان میراث فرهنگی برای روشن شدن وضعیت خانه ثابت پاسال اما برخی مسوولان در شهرداری، به این بهانه که این خانه تاکنون در فهرست میراث ملی ایران به ثبت نرسیده، مدعی هستند که میراث فرهنگی در تخریب احتمالی این خانه مقصر اول و آخر خواهد بود. 
در همین پیوند، آذرماه ۹۳ بود «محمدباقر خسروی» مدیر بافت و بناهای تاریخی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران، این نهاد را از هرگونه نقشی در تخریب احتمالی خانه ثابت پاسال مبری دانست و گفت: شهرداری تهران نمی ‌تواند یک بنا را به عنوان ملک تاریخی به مالک اعلام کند چرا که براساس قانون، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری وظیفه تعیین ارزش میراثی و تاریخی ساختمان ‌ها را برعهده دارد و مراجع قانونی صرف نظر شهرداری در این خصوص را نافذ نمی داند. 
وی افزود: متاسفانه سو تفاهمی بین رسانه ‌ها ایجاد شده است که شهرداری توجهی به حفظ میراث فرهنگی تهران ندارد، اما مطمئن باشید اگر شهرداری تهران و شورای اسلامی شهر تهران متکی به وظایف سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری می ‌ماند، بسیاری از بناهای تاریخی واجد ارزش تهران، تخریب می ‌شدند. 
به دنبال بحث های مطرح شده، برای یافتن مقصر اصلی در ماجرای تخریب کاخ ورسای تهران، روزنامه آفتاب یزد، چند روز بیست و دوم دی ماه در گزارشی به ارایه مجوز تخریب این کاخ از طرف شهرداری خبر داد و به طور تلویحی دستان سازمان میراث فرهنگی را برای دخالت در این زمینه بسته توصیف کرد و نوشت: شنیده‌ ها از خبر بدی برای میراث فرهنگی تهران حکایت دارند. گویا بالاخره صاحبان کاخ ثابت پاسال درخواست تخریب این بنا را به شهرداری تهران ارایه داده ‌اند تا دراین ملک ۱۱ هزار متری در کنار خیابان جردن، مجتمع تجاری عظیمی بنا کنند. خانه ‌ای که حالا شنیده‌های تایید نشده از دریافت مجوز تخریبش از شهرداری حکایت دارد و مسوولان میراث فرهنگی بازهم بدون اظهارنظری محکم تنها خبر از پیگیری می‌ دهند. 
این روزنامه افزود: دو سال پیش وقتی همسایه‌ها از حضور لودرها و بولدزرها در حیاط این خانه خبردار شدند، موضوع احتمال تخریب این بنا رسانه ‌ای شد. مدیران میراث فرهنگی استان تهران نیز آن موقع از اجازه ندادن مالک برای ورود به این بنا سخن می‌ گفتند. 
در این زمینه اشاره به اظهارت «احمد حکیمی پور» رییس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران در گفت و گو با رسانه ها در آذرماه ۹۳ خالی از لطف نیست. وی در واکنش به خبرهای مربوط به تخریب احتمالی خانه ثابت پاسال گفته بود، تا زمانی که مافیای زمین و ساخت و ساز در تهران وجود دارد، بافت فرهنگی و تاریخی این شهر در معرض تهدید هستند!

*** حفاری بحث برانگیز زیر چهارراه گلوبندک 
اجرایی شدن زیرگذر چهارراه گلوبندک از سوی شهرداری این روزها بحث برانگیز شده است. چهارراه گلوبندک در امتداد خیابان ۱۵ خرداد، از قدیمی‌ ترین گذرهای تاریخی تهران است. 
روزنامه آفتاب یزد، نوزدهم دی در گزارشی با عنوان «شهرداری بدون نظارت میراث فرهنگی زیرگذر را اجرایی کرد» حفاری زیر چهارراه قدیمی گلوبندک را غیرقانونی توصیف کرد و نوشت: زیر چهارراه گلوبندک بدون نظارت میراث فرهنگی تهران در حال تونل زدن هستند و مشخص نیست در صورتی که در این منطقه که عمق بافت تاریخی تهران است، اشیای تاریخی کشف شود چگونه قراراست میراث فرهنگی خبردار شود. مشخص نیست در صورت کشف مواد فرهنگی و اشیای تاریخی آیا کسی باستان ‌شناسان و سازمان میراث فرهنگی را خبر می ‌کند یا شهرداری تهران با توجه به کارنامه عجیبش در منطقه ۱۲ به کارش ادامه می ‌دهد. 
در این خصوص، «وجیهه قاسمی» مسوول روابط‌ عمومی میراث فرهنگی استان تهران با اشاره به اینکه معاون میراث فرهنگی استان تاکنون ۲ نامه به معاونت شهرسازی منطقه ۱۲ ارسال کرده و از آنها خواسته تا نقشه ‌های علمیات عمرانی چهارراه گلوبندک را به این اداره ارسال کنند، گفت: کار شروع شده، اما هنوز جواب نامه‌ های میراث فرهنگی داده نشده است. 


منبع: ایرنا

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار