سروقامتانی که روزی افتخار شهر اصفهان بودند امروز به دنبال بی‌توجهی‌ها به تهدیدی برای این شهر تبدیل شده‌اند و بنابر گزارش ها ۳۰ هزار خانه تاریخی در اصفهان به مخروبه تبدیل شده است.
تاریخ بیانگر هویت هر شهر و کشور است و این تاریخ با عناصر مختلف تعریف میشود، اصفهان نیز یکی از شهرهای تاریخی ایران و جهان است که با عنصری به نام بناهای تاریخی هویت خود را به جهانیان عرضه داشته است.
بناهایی که برخی بر اساس قد و قامتشان بر امن بودن اصفهان حکم می‌دهند و وجود عناصر طبیعی همچون کوه صفه، کوه نخودی و کوه سید محمد خمینی‌شهر را نیز سندی بر گفته‌شان می‌دانند.
اما این روزها و به دنبال برخی از بی‌مهری‌هایی که بعضاً ناشی از عدم برنامه‌ریزی و کمبود اعتبار صورت گرفته است این هویت تاریخی به یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تهدید کننده شهر اصفهان تبدیل شده است و هنوز برای رفع این تهدید کاری چاره‌ای نیندیشیده‌اند.
چهار هزار هکتار بافت فرسوده اصفهان را تهدید می‌کند
عباس حاج‌رسولی‌ها، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در این باره در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از وجود چهار هزار هکتار بافت فرسوده مصوب در شهر اصفهان خبر می‌دهد و می‌گوید: سیاست ما در سال‌های اخیر ایجاد محرکه‌های توسعه برای مناطق دارای بافت فرسوده است تا در اطراف این پروژه‌ها انگیز ه برای بازسازی بافت فرسوده نیز ایجاد شود.
در سطح کشور پنج میلیون خانه کم دوام وجود دارد که سهم شهر اصفهان نیز از این تعداد ۳۰ هزار خانه فرسوده است که نیازمند بازسازی است
وی احیای میدان عتیق با نام فعلی میدان امام علی (ع) را از مهم‌ترین فعالیت‌های صورت گرفته در حوزه ایجاد محرک‌های توسعه در بافت فرسوده اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: همچنین در این راستا طی سال‌های اخیر با راه‌اندازی خیابان‌هایی از جمله میرداماد، سید ابوالحسن اصفهانی، حکیم و وحید مردم خودسرانه نسبت به بازسازی بافت فرسوده اقدام کردند.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به تامین اعتبار بازگشایی گلوگاه‌های بافت فرسوده طی چند سال اخیر اضافه می‌کند: با بازگشایی گلوگاه‌ها در سطح بافت فرسوده اصفهان زمینه تسهیل ساخت و ساز در بافت فرسوده فراهم شده است.
لزوم حضور دیگر نهادها در کنار شهرداری برای احیای بافت فرسوده
وی که معتقد است شهرداری اصفهان طی سال‌های اخیر و به ویژه دو سال گذشته با اجرای طرح‌های تشویقی ساخت و ساز برای احیای بافت فرسوده گام برداشته است، می‌افزاید: در این راستا باید توجه داشته باشیم که دیگر نهادهای مسئول در این زمینه و به ویژه بانک‌ها باید در کنار شهرداری همکاری لازم را داشته باشند.
حاج رسولی‌ها با اشاره به اینکه در سطح کشور پنج میلیون خانه کم دوام وجود دارد، ابراز می‌کند: سهم شهر اصفهان نیز از این تعداد ۳۰ هزار خانه فرسوده است که نیازمند بازسازی است.
به عنوان کالای اقتصادی دیگر به مسکن نگاه نمی‌شود
وی همچنین به لزوم توجه بیشتر دولت در حوزه رونق مسکن تاکید می‌کند و ادامه می‌دهد: حدود سه سال است که مسکن دچار رکود شده و از رونق افتاده است و تنها با خروج مسکن از رکود می‌توان به نوسازی بافت فرسوده امیدوار بود.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در ادامه با اشاره به اینکه بر اساس مصوبات شورای گفت‌وگو از این پس به مسکن به عنوان کالای اقتصادی نگاه نمی‌شود، بیان می‌کند: امروز نوسازی مسکن را به عنوان نیاز اصلی شهر نگاه می‌کنیم چرا که در حال حاضر ۱۹ میلیون نفر در کشور در خانه‌های نامناسب زندگی می‌کنند.
برنامه ریزی برای مقاوم سازی بناهای تاریخی شهر اصفهان بر عهده میراث فرهنگی است که تاکنون در این خصوص نیز علی رغم عنوان در برخی از جلسات با مسئولان این نهاد هنوز اقدامی صورت نگرفته است
وی در ادامه با اشاره به اینکه چنانچه مردم نسبت به نوسازی خانه‌های خود اقدام نکنند نمای شهر اصفهان حالتی مخروبه به خود می‌گیرد، اضافه می‌کند: ما بسترهای لازم را فراهم کرده‌ایم و در این زمینه مردم باید وارد میدان شوند.
میراث نیّت و بودجه‌ای برای احیای بافت فرسوده ندارد
محمد مسعود، عضو هیات علمی دانشگده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان که معتقد است بنا بر گزارشات زمین‌شناسی تقریبا تمام شهرهای ایران روی گسل بنا شده‌اند، به خبرنگار مهر می‌گوید: اصفهان نسبت به بسیاری از شهرهای همسطح خود به لحاظ ایمنی در برابر زلزله شرایط بهتری دارد اما این امر سبب نمی‌شود که در معرض حوادث طبیعی قرار نداشته باشد.
وی با اشاره به اینکه ما سعی بر آن داشته‌ایم تا در مطالعات خود در حوزه نظام مهندسی بخش زلزله را مورد توجه قرار دهیم، می‌افزاید: از این رو در نظارت و محاسبات به این مهم توجه شده است.
عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان همچین به مستحکم نبودن خانه‌های تاریخی در شهر اصفهان اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این خانه‌ها با توجه به نوع مصالحی که در آنها بکار رفته است امروزه استحکام خوبی را ندارند و نیاز به استحکام بخشی دارند.
وی کمبود بودجه میراث فرهنگی برای بازسازی و مقاوم سازی بناهای تاریخی اصفهان را از دیگر مشکلات موجود در شهر اصفهان می‌داند و اظهار می‌کند: میراث فرهنگی حتی در تامین بودجه برای نگهداری بناهای تاریخی هم مانده است و بودجه‌ای برای مقاوم سازی این بناها ندارد.
مسعود به نبود برنامه ریزی مناسب در شهر اصفهان برای بازسازی و مقاوم سازی بافت تاریخی فرسوده نیز اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این در حالی است که امروز در شهر اصفهان چندین شرکت مهندسی بازسازی سازه‌های سنتی آماده کار هستند که برای فعالیت برنامه‌ای ندارند.
وی تصریح می‌کند: برنامه ریزی برای مقاوم سازی بناهای تاریخی شهر اصفهان بر عهده میراث فرهنگی است که تاکنون در این خصوص نیز علی رغم عنوان در برخی از جلسات با مسئولان این نهاد هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
کوچکترین حادثه‌ای در بازار بزرگ اصفهان می‌تواند بزرگترین خسارات را به بار بیاورد، بارها در این خصوص به مسئولان مربوطه تذکرات ارائه شده است و امیدواریم تا قبل از هر گونه حادثه احتمالی اقدامات ایمنی برای این بازار در دستور کار قرار گیرد
عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به لزوم اجرای پدافند غیر عامل در بناهای تاریخی شهر اصفهان ابراز می‌کند: ما نباید تنها به آرامش امروز توجه داشته باشیم بلکه با عبرت گرفتن از حوادث دیگر استان‌ها و شهرهای کشور اقدامات پیشگیرانه را مورد توجه قرار داده و حمایت‌های مادی و معنوی پس از وقوع حوادث را قبل از حادثه اعمال کنیم.
بازار بزرگ؛ بزرگترین تهدید ایمنی شهر اصفهان
اما در این بین یکی از بزرگترین دغدغه‌های شهروندان و برخی مسئولان شهر اصفهان در حوزه بافت فرسوده بازار بزرگ اصفهان است که در صورت هر گونه حادثه‌ای هر چند کوچک به معضلی بزرگ برای این شهر تبدیل خواهد شد.
بهزاد بزرگزاد، مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان در خصوص وضعیت بازار بزرگ اصفهان به لحاظ ایمنی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ابراز می‌کند: یکی از بزرگترین دغدغه‌های ما در حوزه ایمنی در سطح شهر اصفهان بازار بزرگ اصفهان است.
وی ادامه می‌دهد: عدم وجود گذرگاه‌های مناسب، مسقف بودن، فرسوده بودن بافت بازار و ... از مهم‌ترین دغدغه‌های ما در این زمینه است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه کوچکترین حادثه‌ای در بازار بزرگ اصفهان می‌تواند بزرگترین خسارات را به بار بیاورد، اظهار می‌کند: بارها در این خصوص به مسئولان مربوطه تذکرات ارائه شده است و امیدواریم تا قبل از هر گونه حادثه احتمالی اقدامات ایمنی برای این بازار در دستور کار قرار گیرد.
۶۳ گسل فعال در نزدیکی اصفهان شناسایی شده است
همایون صفایی، عضو هیات علمی دانشکده زمین‌شناسی دانشگاه اصفهان نیز در خصوص وضعیت گسل‌های نزدیک به شهر اصفهان اظهار می‌کند: ما در شعاع صد کیلومتری اطراف شهر اصفهان ۶۳ گسل فعال را شناسایی کرده‌ایم که برخی از آنها از اطراف شهر اصفهان می‌گذرند.
وی با اشاره به اینکه چند گسل را در محدوده شهر اصفهان شناسایی کرده‌ایم که از محدوده شهر عبور می کند و زیر آبرفتها پنهانند اما با استفاده از ارتفاعات حاشیه شهر به وجود آنها پی‌بردیم، می‌افزاید: همچنین یکی از گسل‌های فعال زیر شهر اصفهان در شمال شرق اصفهان است که در محور اصفهان – شاهین شهر و در ۱۸ کیلومتری شهر قرار دارد.
وی که معتقد است گسل موجود در شمال شرق اصفهان قدرت لرزه خیزی زیادی ندارد، ادامه می‌دهد: در جنوب غرب اصفهان نیز به دلیل برخورد چند گسل، تمرکزی از زمین لرزه‌ها را داریم و در این منطقه زلزله‌های خفیف زیادی تاکنون رخ داده است.
با توجه به وضعیت فعلی موجود در سطح شهر اصفهان و حوادثی که این روزها در سطح کشور شاهد آن هستیم ضروری است که مسئولان پیشگیری را بر درمان ترجیح دهند و قبل از هرگونه خسارت جانی و مالی برای احیای بافت فرسوده شهر اصفهان چاره‌ای اندیشیده و این موضوع را در متن و نه در حاشیه برنامه‌های کاری خود قرار دهند.
بناهایی که برخی بر اساس قد و قامتشان بر امن بودن اصفهان حکم می‌دهند و وجود عناصر طبیعی همچون کوه صفه، کوه نخودی و کوه سید محمد خمینی‌شهر را نیز سندی بر گفته‌شان می‌دانند.
اما این روزها و به دنبال برخی از بی‌مهری‌هایی که بعضاً ناشی از عدم برنامه‌ریزی و کمبود اعتبار صورت گرفته است این هویت تاریخی به یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تهدید کننده شهر اصفهان تبدیل شده است و هنوز برای رفع این تهدید کاری چاره‌ای نیندیشیده‌اند.
چهار هزار هکتار بافت فرسوده اصفهان را تهدید می‌کند
عباس حاج‌رسولی‌ها، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در این باره در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از وجود چهار هزار هکتار بافت فرسوده مصوب در شهر اصفهان خبر می‌دهد و می‌گوید: سیاست ما در سال‌های اخیر ایجاد محرکه‌های توسعه برای مناطق دارای بافت فرسوده است تا در اطراف این پروژه‌ها انگیز ه برای بازسازی بافت فرسوده نیز ایجاد شود.
در سطح کشور پنج میلیون خانه کم دوام وجود دارد که سهم شهر اصفهان نیز از این تعداد ۳۰ هزار خانه فرسوده است که نیازمند بازسازی است
وی احیای میدان عتیق با نام فعلی میدان امام علی (ع) را از مهم‌ترین فعالیت‌های صورت گرفته در حوزه ایجاد محرک‌های توسعه در بافت فرسوده اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: همچنین در این راستا طی سال‌های اخیر با راه‌اندازی خیابان‌هایی از جمله میرداماد، سید ابوالحسن اصفهانی، حکیم و وحید مردم خودسرانه نسبت به بازسازی بافت فرسوده اقدام کردند.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به تامین اعتبار بازگشایی گلوگاه‌های بافت فرسوده طی چند سال اخیر اضافه می‌کند: با بازگشایی گلوگاه‌ها در سطح بافت فرسوده اصفهان زمینه تسهیل ساخت و ساز در بافت فرسوده فراهم شده است.
لزوم حضور دیگر نهادها در کنار شهرداری برای احیای بافت فرسوده
وی که معتقد است شهرداری اصفهان طی سال‌های اخیر و به ویژه دو سال گذشته با اجرای طرح‌های تشویقی ساخت و ساز برای احیای بافت فرسوده گام برداشته است، می‌افزاید: در این راستا باید توجه داشته باشیم که دیگر نهادهای مسئول در این زمینه و به ویژه بانک‌ها باید در کنار شهرداری همکاری لازم را داشته باشند.
حاج رسولی‌ها با اشاره به اینکه در سطح کشور پنج میلیون خانه کم دوام وجود دارد، ابراز می‌کند: سهم شهر اصفهان نیز از این تعداد ۳۰ هزار خانه فرسوده است که نیازمند بازسازی است.
به عنوان کالای اقتصادی دیگر به مسکن نگاه نمی‌شود
وی همچنین به لزوم توجه بیشتر دولت در حوزه رونق مسکن تاکید می‌کند و ادامه می‌دهد: حدود سه سال است که مسکن دچار رکود شده و از رونق افتاده است و تنها با خروج مسکن از رکود می‌توان به نوسازی بافت فرسوده امیدوار بود.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در ادامه با اشاره به اینکه بر اساس مصوبات شورای گفت‌وگو از این پس به مسکن به عنوان کالای اقتصادی نگاه نمی‌شود، بیان می‌کند: امروز نوسازی مسکن را به عنوان نیاز اصلی شهر نگاه می‌کنیم چرا که در حال حاضر ۱۹ میلیون نفر در کشور در خانه‌های نامناسب زندگی می‌کنند.
برنامه ریزی برای مقاوم سازی بناهای تاریخی شهر اصفهان بر عهده میراث فرهنگی است که تاکنون در این خصوص نیز علی رغم عنوان در برخی از جلسات با مسئولان این نهاد هنوز اقدامی صورت نگرفته است
وی در ادامه با اشاره به اینکه چنانچه مردم نسبت به نوسازی خانه‌های خود اقدام نکنند نمای شهر اصفهان حالتی مخروبه به خود می‌گیرد، اضافه می‌کند: ما بسترهای لازم را فراهم کرده‌ایم و در این زمینه مردم باید وارد میدان شوند.
میراث نیّت و بودجه‌ای برای احیای بافت فرسوده ندارد
محمد مسعود، عضو هیات علمی دانشگده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان که معتقد است بنا بر گزارشات زمین‌شناسی تقریبا تمام شهرهای ایران روی گسل بنا شده‌اند، به خبرنگار مهر می‌گوید: اصفهان نسبت به بسیاری از شهرهای همسطح خود به لحاظ ایمنی در برابر زلزله شرایط بهتری دارد اما این امر سبب نمی‌شود که در معرض حوادث طبیعی قرار نداشته باشد.
وی با اشاره به اینکه ما سعی بر آن داشته‌ایم تا در مطالعات خود در حوزه نظام مهندسی بخش زلزله را مورد توجه قرار دهیم، می‌افزاید: از این رو در نظارت و محاسبات به این مهم توجه شده است.
عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان همچین به مستحکم نبودن خانه‌های تاریخی در شهر اصفهان اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این خانه‌ها با توجه به نوع مصالحی که در آنها بکار رفته است امروزه استحکام خوبی را ندارند و نیاز به استحکام بخشی دارند.
وی کمبود بودجه میراث فرهنگی برای بازسازی و مقاوم سازی بناهای تاریخی اصفهان را از دیگر مشکلات موجود در شهر اصفهان می‌داند و اظهار می‌کند: میراث فرهنگی حتی در تامین بودجه برای نگهداری بناهای تاریخی هم مانده است و بودجه‌ای برای مقاوم سازی این بناها ندارد.
مسعود به نبود برنامه ریزی مناسب در شهر اصفهان برای بازسازی و مقاوم سازی بافت تاریخی فرسوده نیز اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این در حالی است که امروز در شهر اصفهان چندین شرکت مهندسی بازسازی سازه‌های سنتی آماده کار هستند که برای فعالیت برنامه‌ای ندارند.
وی تصریح می‌کند: برنامه ریزی برای مقاوم سازی بناهای تاریخی شهر اصفهان بر عهده میراث فرهنگی است که تاکنون در این خصوص نیز علی رغم عنوان در برخی از جلسات با مسئولان این نهاد هنوز اقدامی صورت نگرفته است.
کوچکترین حادثه‌ای در بازار بزرگ اصفهان می‌تواند بزرگترین خسارات را به بار بیاورد، بارها در این خصوص به مسئولان مربوطه تذکرات ارائه شده است و امیدواریم تا قبل از هر گونه حادثه احتمالی اقدامات ایمنی برای این بازار در دستور کار قرار گیرد
عضو هیات علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به لزوم اجرای پدافند غیر عامل در بناهای تاریخی شهر اصفهان ابراز می‌کند: ما نباید تنها به آرامش امروز توجه داشته باشیم بلکه با عبرت گرفتن از حوادث دیگر استان‌ها و شهرهای کشور اقدامات پیشگیرانه را مورد توجه قرار داده و حمایت‌های مادی و معنوی پس از وقوع حوادث را قبل از حادثه اعمال کنیم.
بازار بزرگ؛ بزرگترین تهدید ایمنی شهر اصفهان
اما در این بین یکی از بزرگترین دغدغه‌های شهروندان و برخی مسئولان شهر اصفهان در حوزه بافت فرسوده بازار بزرگ اصفهان است که در صورت هر گونه حادثه‌ای هر چند کوچک به معضلی بزرگ برای این شهر تبدیل خواهد شد.
بهزاد بزرگزاد، مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان در خصوص وضعیت بازار بزرگ اصفهان به لحاظ ایمنی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ابراز می‌کند: یکی از بزرگترین دغدغه‌های ما در حوزه ایمنی در سطح شهر اصفهان بازار بزرگ اصفهان است.
وی ادامه می‌دهد: عدم وجود گذرگاه‌های مناسب، مسقف بودن، فرسوده بودن بافت بازار و ... از مهم‌ترین دغدغه‌های ما در این زمینه است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه کوچکترین حادثه‌ای در بازار بزرگ اصفهان می‌تواند بزرگترین خسارات را به بار بیاورد، اظهار می‌کند: بارها در این خصوص به مسئولان مربوطه تذکرات ارائه شده است و امیدواریم تا قبل از هر گونه حادثه احتمالی اقدامات ایمنی برای این بازار در دستور کار قرار گیرد.
۶۳ گسل فعال در نزدیکی اصفهان شناسایی شده است
همایون صفایی، عضو هیات علمی دانشکده زمین‌شناسی دانشگاه اصفهان نیز در خصوص وضعیت گسل‌های نزدیک به شهر اصفهان اظهار می‌کند: ما در شعاع صد کیلومتری اطراف شهر اصفهان ۶۳ گسل فعال را شناسایی کرده‌ایم که برخی از آنها از اطراف شهر اصفهان می‌گذرند.
وی با اشاره به اینکه چند گسل را در محدوده شهر اصفهان شناسایی کرده‌ایم که از محدوده شهر عبور می کند و زیر آبرفتها پنهانند اما با استفاده از ارتفاعات حاشیه شهر به وجود آنها پی‌بردیم، می‌افزاید: همچنین یکی از گسل‌های فعال زیر شهر اصفهان در شمال شرق اصفهان است که در محور اصفهان – شاهین شهر و در ۱۸ کیلومتری شهر قرار دارد.
وی که معتقد است گسل موجود در شمال شرق اصفهان قدرت لرزه خیزی زیادی ندارد، ادامه می‌دهد: در جنوب غرب اصفهان نیز به دلیل برخورد چند گسل، تمرکزی از زمین لرزه‌ها را داریم و در این منطقه زلزله‌های خفیف زیادی تاکنون رخ داده است.
با توجه به وضعیت فعلی موجود در سطح شهر اصفهان و حوادثی که این روزها در سطح کشور شاهد آن هستیم ضروری است که مسئولان پیشگیری را بر درمان ترجیح دهند و قبل از هرگونه خسارت جانی و مالی برای احیای بافت فرسوده شهر اصفهان چاره‌ای اندیشیده و این موضوع را در متن و نه در حاشیه برنامه‌های کاری خود قرار دهند.