سهم اندک مازندران در بازار گیاهان دارویی

به گزارش تابناک : گفته می شود که در ایران۸۰۰۰ گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ گیاهی وجود دارد که۲۳۰۰ نوع آن جز گیاهان دارویی هستند. استان مازندران با دارا بودن 2 میلیون و 300 هزار هکتار مساحت؛ 470 هزار هکتار آن زیر کشت اراضی کشاورزی برای کشت بیش از 74 نوع محصول زراعی و باغی است که از این میزان تا کنون سهم کشت گیاهان دارویی فقط 850 هکتار شامل دو هزار گونه گیاهی دارویی است که 800 گونه آن شناسایی شده و فقط 30 گونه آن به صورت اقتصادی قابل برداشت است که متاسفانه جایگاه استان مازندران در عرصه برداشت گیاهان دارویی رتبه 12 کشور است.

گل گاوزبان، آویشن، گزنه، پونه و پونه کوهی (در زبان بومی پِتنیک)، بیدمشک، بابونه، بومادران، گلپر، رنجبویه، رزماری از مهمترین گونه های گیاهان دارویی در مازندران به حساب می آیند.

آنچه مسلم است به عرصه گیاهان دارویی به عنوان طلایی روئیدنی در این استان سبزه خیز با توجه به قابلیت های عظیم آن به طور شایسته پرداخته نشده و این در حالی است که استان مازندران را پایتخت رشد و برداشت گیاهان دارویی چون گل گاوزبان می شناسند و گیاهان گرانبهاییچون باریجه در نقاطی از این استان قابل برداشت است.

فقدان سرمایه گذار پای لرزان کشت گیاهان دارویی

با توجه به پیشرفت های صنعت داروسازی، گیاهان دارویی در این زمینه می توانند ظرفیت های اقتصادی فراوانی داشته باشند و پرداختن به آن گامی در جهت خودکفایی در عرصه دارو به حساب می آید. با این وجود استان مازندران به رغم برخورداری فراوان از این ظرفیت های خدادای، فقط به دلیل فقدان سرمایه گذاری کلان در این بخش رنج می برد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مازندران، فقدان شناخت جامعه از گیاهان دارویی و خواص آن و ناشناخته بودن ارزآوری اقتصادی در سرمایه گذاری در این بخش را از مهم ترین عوامل کمبود سرمایه گذاریمی داند.

عزیزالله شهیدی فردر این زمینه معتقد است: اصلی ترین دغدغه در بحث گیاهان دارویی، سرمایه گذاری در ورود به کشت گیاهان و صنایع تبدیلی است که همیشه پای لرزان این صنعت سبز است.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون 10 واحد تبدیلی و گلاب گیری گیاهان دارویی در استان فعالیت می کنند، افزود: بیشتر این واحد ها سنتی هستند که نه تنها منجر به هدر رفت محصول می شوند، بلکه پاسخگوی حجم زیاد فرآوری هم نیستند.

وی کمبود منابع مالی و سرمایه گذار در کشت گیاهان دارویی را اصلی ترین عامل در کاهش آمار تولید فراورده ها دانست و گفت: گسترش واحدهای تولید گیاهان دارویی نیاز به سرمایه گذاری دارد.

گیاهان دارویی ظرفیت بیمار مازندران

شرایط کم آبی در کشور، موجب می شود که گیاهان دارویی اغلب به صورت دیم و در شرایط اقلیمی نامناسب کشت شوند. از سوی دیگر، بدون تردید ارتفاعات، دامنه ها و جلگه های حاصلخیز این پهنه انواع بسیار بیشتری از این دسته روییدنی های طبیعی را در خود دارد که شناسایی و برداشت و فرآوری آنها حتی اگر بتواند کوچکترین روزنه جدیدی در داروسازی ایفا کند، خود ارزشی فراوان دارد.

البته در برداشت این گیاهان نیز باید به چاقوی دو لبه برداشت توجه داشت چرا که برداشت بی رویه و غیرفنی نیز علاوه بر تخریب زیستگاه های طبیعی می تواند موجب انقراض گونه های نادر و کمیاب شود بنابراین برداشت نیز باید براساس اصول و ضوابطی باشد.

شایسته جایگاه این استان است، با توجه به جایگاه این پتانسیل در بخش اقتصادی دنیای جدید که حتی آن را به عنوان صنعتی ارزآور و جایگزین نفت می دانند، بی شک ضرورتی است که از نگاه مسئولان و مردم نباید پنهان بماند.

گل گاوزبان، آویشن، گزنه، پونه و پونه کوهی (در زبان بومی پِتنیک)، بیدمشک، بابونه، بومادران، گلپر، رنجبویه، رزماری از مهمترین گونه های گیاهان دارویی در مازندران به حساب می آیند که با وجود گسترش صنعت در این حوزه، همچنان به صورت خودرو و یا سنتی کشت و برداشت می شود.

یک کارشناس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در بیان برخی از استفاده‌های دارویی از گیاهان جنگل‌های شمال گفت: استفاده از گیاهان دارویی بدون داشتن طرح و برنامه مشخص و علمی، باعث آسیب رسیدن به طبیعت و حتی انقراض آن گیاه می‌شود. بنابراین تعاریف و اهداف در بهره ‌برداری از گیاهان دارویی باید روشن باشد و از کار بی‌برنامه خودداری گردد.

وی در این‌ باره گفت: مهم ترین اصل در بهره‌برداری از محصولات غیرچوبی جنگل و مرتع، اصل بهره‌برداری مستمر یا اصل استمرار تولید است.

مصطفی عبدالله پور افزود: باید به ‌اندازه‌ای از جنگل و یا مرتع برداشت شود که نه تنها به ادامه حیات طبیعی منبع مولد لطمه‌ای وارد نشود، بلکه بتواند رویش آن را بهبود بخشد.

این کارشناس ارشد جنگلداری گفت: برداشت بیش از رویشیا بیش از پتانسیل باعث ایجاد بی ‌تعادلی در فیزیولوژی گیاهیا در جامعه گیاهی و حتی زنجیره محیط زیست می‌شود.

وی تأکید کرد: بهره ‌برداری از محصولات غیر چوبی باید در سال، مقدار ثابتی باشد و اصل حفظ و احیا و توسعه در آن رعایت گردد و به صورت "معدن” به آن نگاه نشود.

منبع : تیترامروز