به گفته کارشناسان، ابرکوه به علل مختلف از جمله تغییرات جوی و کاهش بارندگی، خشک‌سالی، برداشت‌های بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی و ... یکی از دشت‌های ممنوعه کشور محسوب شده و بحران آب آن را تهدید می‌کند.
از سوی دیگر این شهرستان یکی از قطب‌های کشاورزی استان بوده و 35 درصد اشتغال اهالی آن مربوط به بخش کشاورزی است که حیات آن بستگی به آب دارد. لذا گفته می‌شود که اگر در بخش کشاورزی از انواع سیستم‌های آبیاری نوین و همچنین کشت‌های گلخانه‌ای و کم آبخواه استفاده شود، می‌توان با بالا بردن میزان بهره‌وری آب، کشاورزی را با همین شرایط حفظ کرد.
در همین راستا تاکنون 3 هزار هکتار از سطوح زیر کشت شهرستان به سیستم‌های آبیاری نوین مجهز شده است و آبیاری «زیرسطحی» نیز که از آن جمله است، برای اولین بار در روستای تقی‌آباد بخش بهمن در حال اجرا بوده و حدود 2 ماه دیگر به بهره‌برداری می‌رسد.
چرایی استفاده از سیستم‌های آبیاری زیرسطحی
در ادامه مصیب رضایی که اقدام به استفاده از این نوع آبیاری برای سطوح زیر کشت پسته کرده است، در گفتگو با خبرنگار فارس، اظهار کرد: به علت کاهش کیفیت، شور شدن، تبخیر آب‌های کشاورزی و تجمع املاح و نمک نوع آبیاری قطره‌ای برای درختان پسته با استقبال خوبی مواجه نشد.
رضایی ادامه داد: برای رفع مشکل فوق اجرای آبیاری در عمق خاک بهترین راهکار بود که برای اولین بار در مورد باغات پسته به‌صورت کم‌فشار در استان‌های یزد و کرمان (شهرستان انار) اجرا شد که طی آن آبیاری در عمق 30 تا 40 سانتی‌متری زمین و در زیر سایه درخت به دو صورت زیرسطحی تحت‌فشار و زیرسطحی کم‌فشار انجام می‌شود.
وی ادامه داد: در نوع تحت‌فشار وجود استخر ذخیره آب، برق، دستگاه پمپاژ و لوله و قطره‌چکان‌های مخصوص، شیرآلات و ... ضروری است. در نوع کم‌فشار که معمولاً در باغات خرده‌مالک اجرا می‌شود با هزینه بسیار کمتر و استفاده از لوله‌های پولیکای 90 و 110 این طرح قابلیت اجرایی دارد.
تسهیلات 10 میلیون تومانی برای هر هکتار آبیاری زیرسطحی
این کشاورز افزود: از زمان به رسمیت شناخته شدن آبیاری زیرسطحی کم‌فشار مدت زیادی نمی‌گذرد و به تازگی مورد تأیید قرار گرفته است. ضمن اینکه همچون آبیاری زیرسطحی تحت‌فشار، برای هر هکتار 10 میلیون تومان تسهیلات بلاعوض پرداخت می‌شود.
رضایی سطح زیر کشت محصول پسته خود را 7 و نیم هکتار عنوان کرد و گفت: در سال 94 و در پی کاهش آب‌های کشاورزی به فکر چاره‌ای برای بهره‌وری بیشتر از همین میزان آب افتادیم و پس از تحقیقات لازم و تأیید جهاد کشاورزی شهرستان اقدام به اجرای نوع آبیاری زیرسطحی کردیم.
گرانی دلار و قیمت تجهیزات پروژه را سه سال به درازا کشاند
وی ادامه داد: سایر شرکا به علت هزینه‌های سنگین این پروژه آن را تأیید نکرده و به ناچار ما برای زمین‌های خود اقدام کرده و مجبور به ساخت استخر جدید شدیم و با یکی از معدود شرکت‌های اجرایی در این زمینه وارد عقد قرارداد شدیم. هم‌اکنون پس از گذشت سه سال این پروژه در حال انجام است و پیش‌بینی می‌شود تا حدود 2 ماه دیگر به پایان برسد.
این پسته کار اضافه کرد: انجام چنین طرح‌هایی نیازمند نقدینگی بسیار است که متأسفانه این مسئله موجب طولانی شدن کار شد. ضمن اینکه در برخی مراحل به مشکلاتی هم برخورد می‌کردیم؛ مانند خواباندن لوله‌ها در عمق زمین که به یک تراکتور 6 سیلندر جفت دفرانسیل با جک بازویی، نیاز داشتیم که در ابرکوه موجود نبوده و مجبور بودیم به شهرستان‌های اطراف مراجعه کنیم.
رضایی عنوان کرد: پس از نصب سایر اتصالات مورد نیاز به دنبال دستگاه پمپاژ و برق بودیم که متأسفانه گرانی دلار موجب شد تا وقفه‌ای در کار ایجاد شود. در نهایت مجدداً امسال علی‌رغم گران‌تر شدن چهار برابری قیمت دستگاه‌ها و لوازم پروژه را ادامه داده و با نصب دستگاه پمپاژ و برق، خاتمه خواهد یافت.
ضرورت حمایت بیشتر دولت در تغییر نوع سیستم‌های آبیاری
وی در رابطه با هزینه‌های این طرح اذعان کرد: هزینه‌ها ارتباط مستقیمی به وسعت اراضی دارد. هر چه وسعت بیشتر باشد هزینه‌ها کمتر می‌شود، زیرا نیمی از هزینه باید صرف استخر، برق و دستگاه پمپاژ شود برای یک هکتار و صد هکتار تفاوتی ندارد.
این کشاورز ادامه داد: پروژه زیرسطحی تحت‌فشار به‌طور میانگین هر هکتار تا 70 میلیون تومان و در نوع کم‌فشار به خاطر عدم نیاز به استخر و ... به‌طور میانگین تا 35 میلیون تومان هزینه در بر خواهد داشت. لذا نیاز است که با توجه به هزینه‌های سنگین و از سوی دیگر نتایج مطلوب این نوع آبیاری‌ها، تسهیلات بلاعوض بیشتری در نظر گرفته شود.
رضایی مزایای استفاده از نوع آبیاری زیرسطحی را به شرح ذیل برشمرد:
راندمان بالای آبیاری تا 90 درصد به علت عدم وجود تبخیر آب
حذف شدن خود به خودی علف‌های هرز باغ و عدم نیاز به مبارزه مکانیکی با آن
تزریق کود و مواد غذایی مورد نیاز به‌طور مستقیم به ریشه، از بین رفتن پرتی، حذف کود حیوانی و استفاده از کودهای کلاته و یا کودهای با حلالیت بالا، کاهش هزینه‌های مصرف کود
عدم تجمع املاح در سطح خاک
کاهش تعداد گرفتگی و مسدودی قطره‌چکان‌ها
جلوگیری از نفوذ ریشه و خاک به داخل لوله‌ها به علت مرغوبیت نوع آن