براساس آمار از 2 میلیون و 400 هزار هکتار مساحت استان مازندران، 510 هزار هکتار( 20 درصد) مناطق حفاظتی است که پنج پناهگاه حیات وحش ( میانکاله، سمسکنده، دست ناز، چهاردانگه و دودانگه و فریدونکنار) با انواع گونه های جانوری و گیاهی در نورز 97 آماده دیدار مسافران است.
پناهگاه حیات وحش میانکاله در شرق مازندران
پناهگاه حیات وحش میانکاله با مساحت 68 هزارهکتاری در شرق مازندران( بهشهر) قرار دارد و تالاب بین المللی میانکاله به عنوان یکی از600 ذخیرگاه زیست کره جهان با برخورداری بیش از 300 گونه گیاهی و جانوری به خصوص پرندگان مهاجرمنطقه ای چشم نواز برای گردشگران نوروزی است.
پناهگاه حیات وحش میانکاله به دلیل قرارگیری در حاشیه دریای خزر و تالاب بین المللی میانکاله یکی از بهترین اندوخته گاه های پرندگان آبزی است و از کانون های مهم زاد آوری اگرت ها،حواصیل ،پرستو وگلاریول ها در تابستان و از مکان های مهم برای زاد آوری ، مهاجرت و زمستان گذرانی پرندگان مهاجر است.
از پرندگان کمیاب و در خطر انقراض میانکاله نیز قوی فریادکش، پلیکان پاخاکستری، فلامینگو، اردک سرسفید، عروس‌غاز، غاز پازرد، طاووسک، چنگر و مرگونس سفید است که در فهرست ممنوعیت تجارت جهانی پرندگان در معرض خطر (CITES) قرار گرفته‌اند.
همچنین گیاهان لویی، جگن ،علف هفت بند، دم اسب، نی ، علف شور،تمشک، سازیل، ازگیل، داغداغان، سیاه‌تلو، سپیدار و انار وحشی که بیشتر این گونه ها نیز جنبه تغذیه ای برای پرندگان و جان پناه به حساب می آیند از گونه های مهم گیاهی در پناهگاه میانکاله است.
*** پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه ساری
پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه منطقه ای است کوهستانی با مساحت حدود 17 هزار هکتار که در حدود 95 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ساری وافع است و پناهگاه حیات وحش دودانگه با پارک ملی کیاسر، منطقه حفاظت شده پرور و منطقه حفاطت شده بولا در استان سمنان هم مرز است.
در این منطقه در مجموع پنج ریخت گیاهی (جنگل ، درختزار ، درختچه زار، بالشتکی خاردار، خزان شونده سردسیری) شامل: جنگل انبوه از نوع جنگل کوهستانی خزری، درختزار از انواع درختزار پهن برگ خزان شونده سردسیری و درختزار سوزنی برگ همیشه سبز مقاوم به سرما، درختچه زار از انواع درختچه زار پهن برگ خزان شونده سردسیری همیشه سبز، درختچه زار خزان شونده سردسیری، تنک خشکی پسند و درختچه زار سوزنی برگ همیشه سبز، تشکیلات بالشتکی خاردار تنک و علفزار می روید.
مرال، شوکا، خرس قهوه ای، پلنگ، گراز، گربه جنگلی، گرگ، روباه، شغال، کل و بز، قوچ و میش، تشی، و انواع پرندگان از جمله مهمترین گونه های جانوری هستند که در این پناهگاه 17 هزار هکتاری زندگی می کنند.
***پناهگاه حیات وحش سمسکنده در ساری
پناهگاه حیات وحش سمسکنده شش کیلومتری شرق شهرستان ساری یک هزار و 41 هکتار ر وسعت دارد و حدود 6 هکتار آن مختص نگهداری و تکثیر گوزن زرد و قرمز (مرال) است.
پناهگاه حیات وحش سمسکنده در اراضی جنگلی جنوب شرقی شهر ساری و بعد از پارک جنگلی شهید زارع واقع شده است. این پناهگاه یکی از جاذبه های دیدنی این استان برای طبیعت دوستان و دوستداران حیات وحش به شمار می رود.
***پناهگاه حیات وحش فریدونکنار
پناهگاه حیات‌‌وحش فریدونکنار مساحتی حدود 46 هکتار به‌عنوان یکی از مناسب‌ترین زیستگاه‌ها برای پرندگان مهاجر آبزی است به طوری که بیش از 87 گونه پرنده ازجمله پرنده‌های اردک سر سفید، اردک بلوطی، چنگر، چنگر نوک سرخ یا چارخو، طاووسک، یلوه آبی، بوتیمار کوچک و پرستوی دریایی معمولی از گونه های مهم پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی در این پناهگاه است.
*** پناهگاه حیات وحش دشت ناز شهرستان میاندرود
پناهگاه حیات وحش دشت ناز که در حدود 55 هکتار وسعت دارد در 29 کیلومتری شمالشرق شهرستان ساری و از لحاظ تقسیمات کشوری جدید در حوزه جغرافیایی شهرستان میاندورد در شرق مازندران قرار دارد و محل تکثیر گوزن زرد ایرانی است.
این پناهگاه محل حفاظت و نگهداری یکی از نادرترین گونه های جانوری جهان 'گوزن زرد ایرانی ' است همه ساله تعدادی از گوزن‌های تولید شده را به زیست‌گاه‌های اصلی، یعنی حواشی رودخانهٔ دز و کارون منتقل می‌کنند گونه های دیگری از جانوران چون مرال، شوکا، گربه جنگلی و قرقاول در آن وجود دارد.
*** گونه های گیاهی
این منطقه کوهستانی که از جنگل های هیرکانی پوشیده است یکی ا ز منحصر ترین اکوسیستم های طبیعی کشور به حساب می آید به طوری که بیش از447 گونه گیاهی در این پناهگاه وجود دارد که می توان از ممرز، راش،توسکا، انجیلی ولیلکی به عنوان مهمترین گونه های گیاهی نام برد.
این پناهگاه حیات وحش با وجود محدودیت برای بازدید گردشگران به دلیل تکثیر گوزن زرد ایرانی همچنان یکی از پناهگاههای پربازدید برای گردشگران نوروزی و تابستانی است.
ایرنا