امیرحسین 37 ساله، پژوهشگر برتر چندین جشنواره علمی ملی و بین المللی است که تاکنون 3اختراع نیز به نام خود ثبت کرده است. می گوید نگرانی آینده، معیشت، خانواده و حمایت نکردن مسئولان موانع بزرگی در راه توسعه دستاوردهایم هستند که برای ادامه راه فعالیت علمی ام مردد شده است.
اماامیرحسین تنها یکی از نخبگانی است که تلاشهایش همچنان بی نتیجه مانده است ، در حالیکه به اعتقاد کارشناسان، نخبگان، محور توسعه و ثروت ملی محسوب می‌شوند که اگر دیده شوند، پشتوانه عظیم فکری و اجرایی هر کشور خواهند بود.
میزان ارزش نخبگان تا بدانجاست که کشورهای پیشرفته صنعتی با برنامه ریزی حساب شده، طرح«جذب تحصیلکردگان» و بویژه «شکار مغزها» را به دلیل سودهای عالی که عاید نظام اقتصادی و اجتماعی آنها کرده، هرگز تعطیل نکرده‌اند تا جاییکه آمریکا، کانادا، استرالیا، فرانسه و آلمان جزو کشورهای نخست در جذب نخبگان مهاجر به شمار می‌روند.
محاسبات اقتصادی موسسه isi نشان می دهد جذب هر فرد تحصیل کرده با مدرک کارشناسی ارشد و دکتری از کشورهای جهان سوم، یک میلیون دلار برای کشور میزبان منفعت دارد.
از سویی دیگر، صاحبنظران هشدار می‌دهند کشورها با مهاجرت نخبگان و نیروی کار متخصص به تدریج شاهد کاهش تولید سرانه رفاه اقتصادی و رشد اقتصادی و همچنین محرومیت از نیروی فعال بالقوه خواهند شد.
موانع فعالیت نخبگان در کشور
سرمدی کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه مازندران هم مهمترین عوامل خروج نخبگان از مازندران و کشور را اقتصادی، علمی و فرهنگی، اجتماعی و سیاسی می داند و می گوید: در بخش اقتصادی مهمترین عوامل به ترتیب نبود امنیت شغلی، نبود فرصتهای شغلی مناسب، نبود تعادل در دستمزدها و هزینه‌های زندگی، نبود تناسب میان رشته تحصیلی و شغلی و در بخش علمی و فرهنگی، نبود حمایت مالی مناسب از تحقیقات و اکتشافات، کمبود امکانات پژوهشی و بودجه های تحقیقاتی، مدیریت غیرعلمی، سطوح پایین علمی دانشگاه‌ها، توزیع ناکافی امتیازات و فرصتهای آموزشی و در بخش اجتماعی، مشارکت نداشتن متخصصان و نخبگان در تصمیمات، ملاک بودن رابطه به جای ضابطه، ممانعت بروکراسی از فعالیتهای علمی و نبود شایسته سالاری است.
وظایف بنیاد ملی نخبگان
از سویی دیگر، با توجه به تأکید مقام معظم رهبری در استفاده صحیح و مناسب از ظرفیتهای علمی نخبگان برای توسعه کشور و لزوم حرکت انقلابی در مسیر رفع موانع تولید دانش و جنبش نرم افزاری، بنیاد ملی نخبگان در سال 82 تشکیل شد. هدف از تأسیس این بنیاد، برنامه‌ریزی و سیاستگذاری برای شناسایی، هدایت، حمایت مادی و معنوی نخبگان، جذب، حفظ و بکارگیری و پشتیبانی از آنان در راستای ارتقاء تولید علم، فناوری و توسعه علمی و متوازن کشور و احراز جایگاه برتر علمی، فناوری و اقتصادی در منطقه براساس سند چشم‌انداز کشور در افق 1404 است.
این نهاد علمی از سال 89 زیر مجموعه معاونت علمی نهاد ریاست جمهوری قرار گرفته است تا حمایت از نخبگان و طرحهای تولید علم و ثروت در کشور بیشتر و جدی تر حمایت شود.
وضعیت نخبگان مازندران
مازندران هم با جمعیت 3 میلیون و یکصد هزار نفری و وسعت 24 هزار کیلومتر مربع بیش از 230 هزار دانشجو در 110 واحد دانشگاهی دارد که از ظرفیتهای مهم توسعه علمی استان به شمار می روند.
رئیس بنیاد نخبگان مازندران با اشاره به شناسایی و ثبت بیش از 2 هزار نخبه در مازندران می گوید: مازندران رتبه نخست را در شناسایی نخبگان دارد.
جهانشاهی یکی از مشکلات بنیاد نخبگان را تاسیس مراکز مختلف به موازات فعالیتهای بنیاد ملی نخبگان دانست و افزود: متاسفانه هنوز مصوبه شورای علمی بنیاد نخبگان مبنی بر جذب 30 درصد هیئت علمی از میان اعضای بنیاد علمی نخبگان عملا اتفاق نیفتاد.
وی با اشاره به آئین نامه بنیاد ملی نخبگان افزود: برگزیدگان المپیادهای علمی معتبر داخلی و جهانی، دارندگان رتبه‌های برتر آزمون‌های سراسری مقطع کارشناسی، مخترعان، دانش‌آموختگان، برترینهای مسابقات علوم قرآنی، شخصیت‌های برجسته علمی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، آفرینندگان آثار بدیع و ارزنده ادبی و هنری، اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی و فناوری، مدرسین و محققین علوم حوزوی از جمله نخبگان به شمار می روند.
این در حالی است که بنا بر آمار معاونت توسعه مدیریت و منابع بنیاد ملی نخبگان ، مازندران بیشترین گریز و خروج نخبگان علمی را در میان استانهای کشور دارد .
در این گزارش آمده است: مازندران جایگاه دوم کشور را نیز در پرورش نخبگان دارد اما نبود حمایت های مناسب از سوی مسئولان اجرایی، فراهم نبودن امکانات لازم برای فعالیت ، به کار نگرفتن نخبگان به عنوان مشاور و بی اثر بودن نقش آنان در تصمیم گیری ، مهمترین علت خروج نخبگان مازندران از این استان است.
اگرچه راهکارهای بسیاری برای حفظ نخبگان در اسناد موجود هست و سندهای راهبردی آینده نیز احتمالا چشم به راهکارهایی بسیار دارند که از آن جمله فراهم‌سازی بستر اشتغال استعدادهای برتر و نخبگان، توسعه امکانات تحقیقاتی و پژوهشی،افزایش زمینه حضور محققان در همایش‌ها و کنفرانسهای علمی بین‌المللی، اعطای تسهیلات مالی به پژوهش‌های کاربردی و ده‌ها نوع تسهیلات دیگر از این دست می باشد اما تا وقتی راه و رسم قدرشناسی و احترام به نخبگان را در گفتار وعمل خود ندانیم در حفظ و ماندگاری نخبگان موفق نخواهیم بود.
http://www.iribnews.ir/00A3pP