چرا موارد سرطان پوست رو به افزایش است؟ قرارگرفتن در معرض نور خورشید و رواج برنزه کردن پوست در افزایش آمار سرطان پوست نقش دارد. خورشید ممکن است پوستتان را برنزه و درخشان کند اما پرتوهای فرابنفش آن آسیبهایی به پوست میزنند که ریسک سرطان پوست و پیری پوست را افزایش میدهد. به همین دلیل لازم است نسبت به علائم سرطان پوست آگاه باشید و بدانید چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.
یکی از اولین چیزهایی که متخصصین پوست به بیماران خود میگویند این است که نسبت به تغییرات پوست دقیق باشند. سرطان پوست در قسمتهایی که رو هستند بهراحتی دیده میشوند و شما میتوانید در صورت معاینهٔ منظم پوست خودتان آن را پیدا کنید. اما در قسمتهایی که راحت دیده نمیشوند مثلاً پشتتان، باید از آینه یا یک نفر دیگر کمک بگیرید.
چند چیز است که باید به آنها دقت کنید: خالها و لکهها، جوشها، برآمدگیها و تغییر رنگها. اگر تغییری در پوستتان رخ بدهد، چه جدید باشد و چه بهمرورزمان این تغییر ایجاد شده باشد، باید به متخصص پوست مراجعه کنید. منتظر نمانید و هر چه سریعتر برای تشخیص و درمان مراجعه کنید.
سرطان پوست میتواند در هرجایی از بدن ایجاد شود، اما بیشتر موارد سرطان پوست از قسمتهایی شروع میشوند که زیاد در معرض نور خورشیدند: صورت، لبها، گردن، گوشها، دستها و بازوها؛ بنابراین حتماً باید این قسمتها را با ضدآفتاب و لباس مناسب کاملاً بپوشانید
خالهایی که لبههای نامنظم دارند
وقتی پوستتان را چک میکنید، حواستان به خالها یا لکههایی که لبههای نامنظم دارند باشند. اگر خال یا لکهای نامتقارن دیدید میتواند علامتی از سرطان پوست باشد.
کارشناسان میگویند برای چک کردن تقارن خال میتوانید یک خط فرضی در میان آن بکشید. اگر دو نیمهٔ آن از نظر رنگ، اندازه و یا شکل با هم متفاوت بودند پس باید زودتر به پزشک مراجعه کنید.
برآمدگی یا زائدهای جدید
سرطان پوست میتواند سبب برآمدگی یا زائدهای روی پوست شود. اگر برآمدگی روی پوستتان دارید که ماندگار شده میتواند علامت اسکواموس سل کارسینوما باشد که نوعی از سرطان پوست است که اغلب در قسمتهایی ایجاد میشود که زیاد در معرض نور خورشید است، مثلاً صورت، گوشها و دستها. اما این نوع سرطان پوست در قسمتهای دیگر بدن هم میتواند ایجاد شود.
اسکواموس سل کارسینوما معمولاً بهصورت گرههایی سفت و قرمز یا ضایعههایی پهن با لایهای پوستهدار خودش را نشان میدهد که ممکن است بهراحتی خونریزی کند. پس اگر متوجه هر برآمدگی جدیدی روی پوستتان شدید یا تغییری در خالی که داشتید ایجاد شد فوراً به پزشک مراجعه کنید.
خالهایی که چند رنگاند
خالهایی که بیشتر از یک رنگ دارند زنگ خطرند. خالهای خوشخیم معمولاً یک رنگاند. سرطانی از پوست که ملانومای بدخیم نام دارد میتواند از خالی که از قبل وجود داشته ایجاد شود. این خال میتواند تغییر رنگ بدهد یا به رنگهای جدیدی در بیاید. ملانوما باید هر چه سریعتر تشخیص داده شود زیرا تهاجمیترین نوع سرطان پوست است.
خالهایی که تغییر اندازه میدهند
بیشتر افراد یکی دو خال در بدن خود دارند که بیشتر آنها خوشخیم بوده و هرگز مشکلی ایجاد نمیکنند. اما سرطان میتواند از خالهایی که قبلاً هم بودهاند ایجاد شود، خصوصاً در نواحی که در معرض نور خورشیدند. تحقیقات نشان میدهد خالهایی که بزرگتر از ۵ میلیمتر میشوند بیشتر احتمال دارد به ملانوما تبدیل شوند و به همین دلیل باید مرتباً آنها را چک کنید و نسبت به ظاهرشدن خالهای جدید حساس باشید.
هرچند افراد بزرگسال هم میتوانند خالهای جدید درآورند اما بههرحال لازم است این خالها بررسی شوند، خصوصاً اگر علائمی شکبرانگیز دارند، مثلاً نامتقارناند، لبههای غیریکنواخت دارند یا اندازهشان بزرگتر شده است. تحقیقات نشان میدهد افرادی که بیشتر از ۵۰ خال روی بدن خود دارند، بیشتر در معرض ابتلا به ملانوما هستند.
هر زمانی که یک خال یا یک ضایعه پوستی بزرگتر شود نیازمند بررسی است.
خونریزی بیدلیل خال
اگر سابقهٔ سرطان پوست ندارید و خالی در بدنتان بیدلیل شروع به خونریزی میکند، به متخصص پوست مراجعه کنید، همینطور اگر خالی شروع به خارش کرد یا ملتهب به نظر رسید. خالها به طور معمول خونریزی نمیکنند مگر اینکه آن را بسابید یا پوست را زخمی کنید. اگر یک خال ناگهان شروع به خونریزی کند باید توسط متخصص پوست بررسی شود. اگر خالهایی در قسمتهایی دارید که زیاد به آنها ضربه یا فشار وارد میشود، مثلاً زیر کمر شلوار، برای برداشتن خال اقدام کنید، چون سابیدگی مداوم خال احتمال سرطانی شدن آن را افزایش میدهد.
کلام آخر
بهترین راه اینکه مطمئن شوید تغییری که در پوستتان ایجاد شده جدی و خطرناک نیست این است که به متخصص پوست مراجعه کنید. اگر متوجه هر چیز غیرعادی روی پوستتان شدید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک مورد مشکوکی پیدا کرد نترسید. خیلی از این برآمدگیها میتوانند خوشخیم باشند و فقط نیازمند بررسیهای دورهای هستند.
آگاه و دقیق باشید و پوست خود را مرتباً چک کنید. سرطان پوست میتواند در هرجایی از بدن ایجاد شود، اما بیشتر موارد سرطان پوست از قسمتهایی شروع میشوند که زیاد در معرض نور خورشیدند: صورت، لبها، گردن، گوشها، دستها و بازوها؛ بنابراین حتماً باید این قسمتها را با ضدآفتاب و لباس مناسب کاملاً بپوشانید. همچنین خوب است هر شش ماه یک بار جهت چکاپ به متخصص پوست مراجعه کنید، خصوصاً اگر ریسک فاکتورهای سرطان پوست را دارید.