در گذر از پیادهروهای شهر اهواز، بهزحمت میتوانی از لابهلای آدمها و بساط پهن شده دستفروشها در کف پیادهرو و همچنین ویترین سیار مغازهها که بیش از نیمی از پیادهروها را گرفته است، عبور کنی و این سختی برای یک فرد معلول و یا سالمند، مضاعف میشود. بسیاری از معابر شهری کلانشهر اهواز نهتنها برای معلولان مناسبسازی نشده بلکه برای افراد سالم جامعه نیز، مشکلآفرین است.
این در حالی است که مناسبسازی شهری یک پیشنهاد نیست بلکه یک الزام است و در سیاستهای کلی نظام ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب نیز بر ضرورت رعایت نیاز و آسایش جانبازان و معلولان در طراحی فضای شهری و اماکن عمومی تأکید شده است.
مناسبسازی بناها و مراکز خدمات عمومی، معابر شهری، مراکز اداری، تفریحی و ورزشی و وسائط نقلیه عمومی با وضعیت جسمی جانبازان و ناتوانان جسمی و حرکتی، منطبق بر معیارهای مطلوب در بخش شهرسازی این سیاستها موردتوجه قرارگرفته است.
سختی تردد در سطح شهر
از خانه که بیرون بزنند تازه مشکلاتشان شروع میشود، از وضعیت پیادهروها و آسفالت جادهها گرفته تا عبور از جدولها و موانع. هر چیزی که شاید برای یک انسان عادی مشکل نباشد میتواند بر مشکلات این قشر بیفزاید. آقای کاظمی میگوید: بعضیاوقات برای انجام کارهای شخصی به سطح شهر میروم اما دیدن برخی از مشکلات مرا ناامید میکند.
این معلول جسمی حرکتی میافزاید: مدتی پیش پزشک برایم آبدرمانی تجویز کرده بود و در یکی از استخرهای اهواز قرار بود مراحل آبدرمانی را طی کنم اما متأسفانه این استخر در یک اتوبان قرار داشت و من برای عبور از جاده به مشکل برمیخوردم چراکه نه پل هوایی نزدیک آن بود و نه رانندگان برای عبور من از جاده مهلت میدادند.
وی ادامه میدهد: به همین دلیل مجبور میشدم که یک کیلومتر دورتر از استخر و از کنار چراغ راهنمایی و رانندگی را برای عبور از جاده انتخاب کنم و این موضوع برای من مشکلاتی ایجاد میکرد.
افزایش هزینههای زندگی
یکی دیگر از شهروندان اهوازی میگوید: گرچه شهرداری مکلف است که خودروهای حملونقل عمومی را برای معلولان مناسبسازی کند اما در اهواز هیچ وسیله استانداردی برای استفاده معلولان در نظر گرفته نشده است. خانم حافظی ادامه میدهد: با توجه به اینکه اتوبوسها برای استفاده معلولان مناسبسازی نشدهاند، سوار شدن در آنها برای ما کمی سخت است و این موضوع سبب واکنشهای نادرست رانندگان و یا شهروندان میشود.
وی میافزاید: برخی از نگاههای سنگین شهروندان را احساس میکنم و برای همین ترجیح میدهم کمتر از وسایل حملونقل عمومی استفاده کنم و این مسئله سبب افزایش هزینههای زندگی برای معلولان شده است.
معلولی که نمیتواند از پیاده روی پر از چاله، کوچه و خیابان محل زندگیاش بهراحتی عبور کند و از وسایل حملونقل عمومی استفاده کند، چگونه قادر خواهد بود به تحصیل یا اشتغال بپردازد؟ همین نکته وظیفه شهرداری را برای بهسازی شهر و توجه به این مسئله در ساخت سازههای محلی پررنگتر میکند و این نهاد خدماتی فرهنگی و اجتماعی را وا میدارد در به وجود آوردن محیطی بهتر برای معلولان تلاش مضاعفی انجام دهد. یک عضو شورای شهر اهواز میگوید: در بحث مناسبسازی فضاهای شهری اهواز برای معلولان کارهایی انجام شده ولی این کارها ناقص است و باید اصلاح شوند.
رحیم کعب عمیر میافزاید: مناسبسازی معابر شهری و بهویژه پیادهروها یکی از وظایف شهرداری برای تسهیل رفتوآمد معلولان است که این کار در خیابان سلمان فارسی منطقه نادری انجام شده است. در این خیابان صندلیهایی هم برای استراحت معلولان در نظر گرفته شده ولی همه شهروندان از این صندلیها استفاده میکنند.
وی ادامه میدهد: با توجه به اعتباراتی که شهرداری دارد، نمیتوان این مناسبسازی را در مدتزمان کمی انجام داد به همین دلیل به نظرم شهرداری باید بحث فرهنگسازی را همزمان پیش ببرد تا معلولان بتوانند حداکثر استفاده را از امکانات موجود ببرند.
این عضو شورای شهر اهواز بیان میکند: اختصاص نقاطی برای پارکینگ معلولان در سطح شهر از دیگر کارهای انجام شده توسط شهرداری اهواز است و تابلوهای آن از طریق معاونت حملونقل و ترافیک شهرداری اهواز نصب شده است. سعی ما بر این بوده که معلولان برای پارک خودروهای خود با مشکل مواجه نشوند گرچه به دلیل محدودیت خدمات، معلولان کموبیش برای پارک خودرو با کمبود جای پارک مواجه میشوند.
وی درباره مناسبسازی وسایل حملونقل عمومی برای تردد معلولان و جانبازان میگوید: این کار هزینههای زیادی را میطلبد و لازم است سایر دستگاههای دولتی نیز در این زمینه به شهرداری کمک کنند. بااینحال در صورت تحقق منابع موردنیاز از سوی استانداری خوزستان، شهرداری آمادگی انجام این کار را دارد.
لزوم مناسبسازی شهر برای تردد معلولان
یک کارشناس مسائل شهری نیز درباره مناسبسازی معابر شهری برای معلولان میگوید: منظور از مناسبسازی، آمادهسازی محیط برای استفاده افراد کمتوان جسمی و معلولان است تا بتوانند مانند افراد عادی از امکانات محیط استفاده کنند. این موضوع در راستای رعایت تساوی حقوق شهروندی افراد مطرح است.
حسین عامری میافزاید: مناسبسازی محیط را آماده میکند برای همه افراد که بتوانند در جامعه حضور داشته باشند. این فرد میتواند معلول نابینا، خانم باردار، سالمند یا کسی باشد که زانویش درد میکند. هدف از آمادهسازی محیط این است که این افراد در جامعه حضور مؤثر یابند. مناسبسازی میتواند در پیادهروها، درب ورودی بانکها، پارکها، سینماها، درمانگاهها، فضای داخلی منازل مسکونی و ... باشد.
وی ادامه میدهد: موضوع مناسبسازی از سالهای دهه 70 در کشور مطرح شد و در بحث توانبخشی و این کار را با همسطح کردن خیابانها و ایجاد رمپ در ورودی ادارات و بانکها و ... آغاز شد و نیز موضوع مناسبسازی در منازل برای افراد معلول و ناتوان مثلاً در مورد سرویس بهداشتی و حمام و ورودیها و ... مورد توجه قرار گرفت. سال 1383 قانون جامع حمایت از معلولان به تصویب رسید و ماده 2 آن به موضوع مناسبسازی اختصاص دارد.
این کارشناس مسائل شهری میگوید: آن زمان سازمان بهزیستی متولی امر مناسبسازی در سطح کشور بود اما این موضوع تنها مربوط به بهزیستی نیست. بنیاد جانبازان و وزارت کشور هم دخیل بودند و بهویژه عمده وظایف اجرایی آن به عهده شهرداریها است.
امکان استفاده از خدمات عمومی برای معلولان افزایش یابد
استاندار خوزستان نیز درباره مناسبسازی شهر برای معلولان میگوید: به وجود آوردن موقعیتهای مناسب ترددی برای جانبازان و معلولان با توجه به اینکه در حال حاضر امکان تردد صحیحی را در سطح شهر ندارند، وظیفه ما است.
غلامرضا شریعتی میافزاید: کشورهایی وجود دارد که چراغهای راهنمایی و رانندگی صدادار برای نابینایان تعبیه کردهاند و یا از اتوبوسهایی مختص ورود ویلچر استفاده میشود؛ چنین حقوقی برای معلولان و جانبازان در برخی کشورها کاملاً رعایت میشود.
وی با بیان اینکه امکان استفاده از خدمات عمومی برای جانبازان و معلولان در سطح شهر باید افزایش داده شود، ادامه میدهد: این کارها باید خیلی زود انجام شود تا معلولان بیش از این رنج نکشند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، مجلس شورای اسلامی بر اساس قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، تمامی وزارتخانهها، سازمانها و مؤسسهها و شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تربیتبدنی و شهرداریها را موظف کرده است تا در طراحی و احداث ساختمانها و اماکن عمومی، معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهرهمندی معلولان همچون افراد عادی فراهم شود.
هرچند در قانون همه دستگاهها موظف به ارائه خدمات برای معلولان هستند اما در این میان نقش شهرداریها بیش از سایر ارگانها پررنگ است. شهرداریها موظف هستند در طرح جامع تفصیلی شهرها، کمیتههای فنی برای مناسبسازی محیط برای تردد معلولان فضاسازی کنند.
مناسبسازی شهری در اهواز برای معلولان با توجه به اقدامات انجامشده از سوی شهرداری بهطور کامل صورت نگرفته و باید هر چه سریعتر تجهیزات مناسب رفاهی برای معلولان در سطح شهر فراهم شود.
منبع: فارس