به گزارش تابناک قم، پیشرفتهای اخیر علم و تکنولوژی طی چند دهه گذشته، بر هیچ کس پوشیده نیست؛ این دانش ها خدمات شایانی به جامعه جهانی ارزانی داشته، اما از طرفی نیز بشر را به غار تنهایی سوق داده است. تکنولوژی به خودی خود، چیز بدی نیست. تکنولوژی خنثی است؛ این که ما چطور از آن استفاده میکنیم، خوب یا بد بودن آن را تعیین میکند. مواد منفجره مثال روشنی برای این موضوع است که هم می تواند به اکتشافات و عملیات راهسازی کمک کند و هم می تواند بر سر مردم بی گناه ریخته شود... .
یکی از این تکنولوژی ها در زمینه ارتباطات است. در نتیجه این تکنولوژی، انسانها به سرعت غیر قابل باوری در تعامل با انسانهای دیگر قرار میگیرند، اما برخلاف گذشته که این ارتباطات به صورت رودررو بود، در جامعه امروز، اکثر این ارتباطات از طریق صفحه تلویزیون، کامپیوتر یا تلفن همراه به صورت مجازی صورت میگیرد.
در گذشته، افراد به دیدن همدیگر می رفتند، بعد ها با اختراع تلفن، صدای هم را شنیدند و سپس با پیامک، دیگر به کلمات روی آورده اند و امروزه، حتی به خود زحمت تایپ نیز نمی دهند؛ فقط با لمس حروف و استیکر ها و لایک زدن و کپی برداشتن و چسباندن به جایی دیگر، این ارتباط را برقرار می کنند.
می توان چنین ادعا کرد که پیروی کورکورانه از این نوع ارتباطات، یکی از دلایل اصلی تنهایی انسان، باوجود شلوغ بودن اطراف از آدمهای مختلف است. نتیجه این حباب تکنولوژی این است که مردم ارتباط رودرروی کمتری پیدا کرده و ارتباطات آنها معمولاً غیرحضوری از طریق وسایلی مثل کامپیوتر و تلفن میشود.
روابط اجتماعی
انسانها از دیرباز به طور ژنتیکی از روابط معنادار با انسانهای واقعی ارضا میشدند و در نتیجه از طریق این روابط، فواید بسیاری نیز به دست میآوردند. به عقیده روان شناسان، کسانی که دوستان زیادی در اطراف خود دارند، معمولاً شادتر و سالمتر هستند و بیشتر از افراد تنها عمر میکنند. واقعیت این است که رابطه انسانی واقعی، چیزی است که موجب تکامل ما میشود و بدون آن، بدن و زندگی ما کمکم رو به نابودی میرود.
با هم و جدا از هم
بااینکه تکنولوژی، ارتباط با جهان را میسر کرده، اما به طور متناقضی روابط انسانی را کاهش داده است. نمونه بارز آن را میتوانیم در یک خانواده متوسط ببینیم.
درگذشته خانوادهها در کنار هم مینشستند، غذا میخوردند و حرف میزدند، اما امروز معمولاً در مقابل تلویزیون مینشینند و بدون اینکه کلمهای با هم رد و بدل کنند، غذایشان را میخورند.
متاسفانه، این تنهایی خودخواسته، فقط به زمان صرف غذا محدود نمیشود، زیرا بعد از غذا نیز هر کدام از اعضای خانواده به راه خود میروند؛ معمولاً یا دوباره به سمت تلویزیون برمیگردند، یا سراغ اینترنت میروند، یا مشغول یک بازی کامپیوتری میشوند، یا به موسیقی گوش میدهند و یا با تلفن همراهشان مشغول میشوند.
اعتیاد پنهان
گروه های اجتماعی نظیر فیس بوک، لاین، واتس آپ، تلگرام، وایبر و ... ارتباطات رو در رو همچون دوست داشتن، ارائه نظر و صحبت، تبلیغات، انتشار و احساسات درونی و بیرونی واقعی را که دو طرف را به هم نزدیک می کند از انسان گرفته اند. این شبکه ها ابتدا در نظر کاربر جذاب به نظر می آیند و در نتیجه او را به سمت خود می کشانند و سپس معتاد می کنند.
استفاده درست و نادرست از هر اختراع یا وسیله ای که به جهت تکنولوژی در دسترس مخاطب قرار میگیرد، به نحوه ديدگاه اشخاص بر میگردد. اگر از تکنولوژی به درستی استفاده نشود، نه تنها نمی تواند در زندگی فردی اشخاص مفيد باشد؛ بلکه اثرات مخربی نيز بر جای مي گذارد. مسئله ای که در این میان مطرح میشود، این است که چرا امروزه تکنولوژی ها گذشته از مسائل ديگر، زندگی های مشترک را در سلطه خود گرفته اند؟ در جامعه امروز با اشخاص بسیاری مواجه هستیم که خود و زندگی مشترک شان را با حضور نا بجای این شبکه ها با مخاطره رو به رو می کنند.
فرهنگ غلط و نبود برنامه ریزی در استفاده از این شبکه ها باعث ناهنجاری هایی می شود که حتی روابط زوجین و بنیان خانواده هاي ایرانی را با زلزله ای خفیف در آغاز و در صورت غفلت، با ویرانی همراه میکند.
تزلزل بنیان خانواده
زن و شوهر به جهت کار و خستگی روزانه و دوری از هم در طول روز، در پایان شب نیاز به حضور در کنار هم و همکلامی و فراهم کردن آرامش روحی دارند، اما زوجین به جای توجه به يکديگر، مشغول شبکه های اجتماعی می شوند. از سویی این مسئله نامناسب در زمان صرف غذا و میهمانی ها نیز اتفاق می افتد و باعث رنجش و ناراحتی یکی از طرفین و چه بسا تیرگی روابط می شود. مثلاً افراد سر سفره غذا گرسنه و منتظرند، در حالی که مادر، از دستپخت و چیدمان خود، یهویی (!) عکس می گیرد و به اعضای گروه ارسال می کند... !
در مواردی نیز دلیل اصلی از هم گسستگی زندگی وجود شبکه های اجتماعی و در نهایت دوستی های بی سر انجام در این شبکه هاست که استفاده زیاد و ارتباط با کسانی که هویت های خود را جعل می کنند یا قصد سودجویی دارند باعث می شود این افراد از هویت و فرهنگ اصلی دور شوند و هر عقیده روشنفکرانه، تصاویر، مطالب جالب و آزادی در این فضا، باعث نابود شدن خیلی از مسائل انسانی گردد.
روابط سرد در زندگی زناشویی باعث شده تا زوجین به ارتباطات در شبکه های اجتماعی روی آورند و در نتیجه، زندگی مشترکشان را به دلیل وعده های پوچ مطرح شده از طرف افراد مجازیِ دوست نما، از دست بدهند. اگر سری به دادگاه های خانواده بزنید، در می یابید که عامل بسیاری از طلاق های امروز، همین ارتباطات نا سالم است.
اگر استفاده اشتباه از شبکه های اجتماعی را یک آسیب و شناخت و استفاده درست را نوعی فرهنگ بدانیم، در واقع پیشگیری اتفاق افتاده است. این مسئله درباره شبکه های اجتماعی در قالب مدیریت فردی در اشخاص برای استفاده و عملکرد روابط انسانی محقق میشود، اما متاسفانه این مدیریت در جامعه ما انگشت شمار است. با مدیریت نکردن در استفاده از این ابزار، آسیب های آن را وارد زندگی خود مي کنيم. در ایران که تمایل به تعهد و پایبندی به اصول خانواده وجود دارد، نفوذ شبکه های اجتماعی تا این اندازه بر روابط تعداد زیادی از خانواده ها تاثیرات مخربی گذاشته است.
فهمیدن آسیب های این شبکه ها مشکل نیست و هر روز می شود از این فضا دل کند. مشکل نتوانستن حل این مسئله و نداشتن قدرت تشخیص در استفاده است که به عدم مهارت و شخصیت فرد برمی گردد. همه عوامل غیر از شبکه های اجتماعی هم می تواند در این اتفاق موثر باشد. شبکه ها یک ابزار هستند و ما انسان ها می توانیم درست از این ابزار استفاده کنیم تا تکنولوزی ما را در بر نگیرد، اما آیا به راستی این امر مهم در جامعه، محقق می شود؟!
سردی روابط انسانی
باوجود این واقعیت که تکنولوژی امروز به ما این امکان را میدهد که با آدم های مختلف در سراسر جهان ارتباط برقرار کنیم، اما در واقعیت، هر تعداد دوست هم که در شبکههای اجتماعی مثل فیسبوک، وایبر، تلگرام و ... داشته باشیم، همه دیر یا زود، روزی به این نتیجه میرسیم که این دوستان مجازی نمیتوانند به طور کافی نیازهای ما را در طولانی مدت برآورده کنند.
این باعث میشود در کوتاه مدت احساس شادی کنیم، اما در آخر، این وسیله موجب خستگی و افسردگی ما میشود، زیرا نیازهای واقعی ما را به طور کافی برآورده نمیکند.
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که به صورت آنلاین با کسی چت کرده باشید و بعد دوست داشته باشید با او ملاقات کنید. این همان احساس خستگی است که توصیف کردیم، زیرا چت کردن دیگر نیاز شما را برآورده نمیکند.
به همین دلیل است که روابط اینترنتی و ارتباطات در شبکه های مجازی معمولاً در نهایت به ملاقات از نزدیک منجر میشود، زیرا ارتباط از نزدیک، تنها راه برطرف کردن این نیاز اجتماعی است.
نسل تنهای آینده
وقتی ارتباطی مجازی برقرار میکنید، ارتباطتان بسیار محدودتر از ارتباط از نزدیک خواهد بود. در نتیجه، هرچه ارتباط کم تری در رویارویی با دیگران داشته باشید، مهارتهای ارتباطیتان که شامل: زبان بدن، لحن صدا و تماس چشمی است ضعیفتر میشود.
نسل جدید که بیشتر زمان خود را به تماشای تلویزیون و بازیهای کامپیوتری میگذرانند، در آینده که بزرگ تر شدند، شاید قادر به برقراری ارتباط درست با دوستان، اقوام، همسر و ... شوند؟ اگر نتوانند ارتباط درستی برقرار کنند، چطور میتوانند با انسانها روابط معنادار و طولانیمدت داشته باشند؟ ارتباطاتی مثل: یک دوست خوب بودن، یک فامیل خوب بودن، یک همسر شایسته بودن، یا یک پدر یا مادر مهربان بودن!
کسانی که بیشتر وقت خود را به ارتباط مجازی با آدم ها اختصاص می دهند، باید مراقب باشند که در آینده ممکن است حسابی تنها شوند. زیرا مهارتهای اجتماعی لازم برای داشتن ارتباطات درست با دیگران را به دست نیاورده اند.
چیزی که شدیداً نگران کننده است، بالا رفتن تعداد کسانی است که ترجیح میدهند زمان خود را به صورت آنلاین بگذرانند تا اینکه در دنیای واقعی ارتباط برقرار کنند.
این ناتوانی برای ایجاد رابطه به احساس دردناک تنهایی، به اضافه اعتیاد به وسایل منحرفکنندۀ حواس (تکنولوژی)، خستگی و کلافگی و در نهایت، افسردگی ختم خواهد شد.
سازندگان شبکه های مجازی
پیدایش اینترنت، به سازمان پنتاگون آمریکا باز می گردد. سال ها پیش، این سازمان برای کسب اطلاعات مختلف سیاسی، امنیتی و نظامی، این شبکه را ایجاد کرد تا با جاسوسی از اطلاعات دشمنان، در موقع لزوم از این اطلاعات استفاده کنند و در هنگام ضرورت به آنها ضربه بزنند.
با گسترش این شبکه ها، تمامی اطلاعاتی که توسط کاربران توسط ایمیل، چت و ... در شبکه های اجتماعی رد و بدل می شوند، ابتدا در server مرکزی آنان ذخیره می شود و سپس به کاربران ارسال می گردد.
پر واضح است که وقتی چنین تکنولوژی هایی در اختیار کشور های در حال توسعه قرار می گیرد، با اهدافی از پیش تعیین شده می باشد.
سوگمندانه تر آن که طی اعلام منابع رسمی، 75% از کاربران تلگرام در سراسر دنیا، ایرانی هستند و فقط 25% از مردم سایر نقاط دنیا از این شبکه اجتماعی استفاده می کنند ! آیا این مسئله قابل تامل نیست؟؟؟