ساکنان مناطق آسیبپذیر و حاشیهنشین به دلیل کمبود امکانات شهری و
زیرساختی، با مشکلات زیادی ازجمله مسائل بهداشتی روبهرو هستند؛ لذا مقوله
حاشیهنشینی در شهرهای کوچک و بزرگ و مشکلات ساکنان این قبیل مناطق،
مسئولان را به چالش کشیده است.
با توجه به اهمیت ارتقای بهداشت و سلامت مناطق آسیبپذیر، طرحی به نام
«تبسم» برای اجرا در مناطق حاشیهنشین طراحی شده که بهصورت پایلوت در
منطقه «اسکان» در حال اجراست.
طرح تبسم الگوی مناسبی از همکاری مردم با مسئولان برای رفع مشکلات سلامت و
بهداشت محلات بهویژه محلات حاشیه نشین است که با هدف ارتقا و توسعه
سلامت و بهداشت این مناطق اجرا میشود.
به دنبال اجرای طرح تحول سلامت، مرکز جامع خدمات سلامت منطقه «اسکان» که با
جمعیتی حدود 16 هزار نفر در حاشیه غربی شهر یزد واقع شده است، از سال
گذشته آغاز به کار و خدمات متنوعی را در حوزه سلامت به ساکنان این منطقه با
توجه به ظرفیتهای موجود ارائه کرد.
به موجب طرح تبسم، 50 مرد و 50 زن ساکن این محلات بهعنوان سرخوشه انتخاب و
با آموزشهای لازم، مشکلات مردم را با محوریت سلامت، شناسایی و برای رفع
به مسئولان انعکاس میدهند.
همشهری با هدف اطلاعرسانی درمورد نحوه اجرای طرح «تبسم» و اهداف آن و
همچنین لزوم اهتمام به موضوع سلامت و بهداشت در مناطق آسیبپذیر استان با
«محمدحسن لطفی»، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد،
گفتوگویی داشته است که در ادامه مشروح آن را میخوانید.
-
درباره اجرای طرح تبسم توضیح دهید.
طرح تبسم با هدف ارتقای سطح دانش ساکنان محلات آسیبپذیر و حاشیهای شهر
در حوزه سلامت و بهداشت و بررسی موشکافانه مشکلات بهداشتی و سلامت این
مناطق، از سوی مردم یا نهادهای مدنی منطقه اجرا شده است.
این طرح در 6 مرحله طراحی شده که شناسایی خوشهها، سرخوشهها و جمعیت
منطقه و جمعیت آسیبپذیر، همچنین توانمندسازی و تربیت سرخوشهها با توجه
به اولویت دادن مشکلات، از مهمترین اهداف آن است.
بهمنظور انجام مراحل طرح، ابتدا باید مردم منطقه را سازماندهی و سپس
توانمند کرد. به همین منظور نیز جامعهای با 50 خوشه متشکل از 80 خانوار
تقسیم و از هر خوشه نیز 2 سرخوشه انتخاب شد تا این افراد، اعضای مجمع سلامت
محله را تشکیل دهند.
-
وظایف اصلی این مجمع در محلاتی مانند محله اسکان چیست؟
این مجمع وظیفه شناسایی افراد آسیبپذیر و معرفی به هیاتمدیره و همچنین
شناسایی افراد جویای کار و مستعد مالی را عهدهدار است که پس از
آموزشهای لازم، در نشستهای گروهی با ساکنان محله، مشکلات را شناسایی
میکنند و در نشستهای متعدد آموزشی، با نحوه اولویتبندی مشکلات آشنا
خواهند شد. این سرخوشهها، مشکلات را شناسایی و اولویت بندی میکنند و
بهمنظور پیگیری آنها را به هیات مدیره مجمع ارجاع میدهند.
اعضای هیات مدیره مجمع سلامت از طریق انتخابات از میان سرخوشههای کاندیدا
انتخاب میشوند که شامل هیات مدیره هفت نفری مشتمل بر 5 عضو اصلی و 2 عضو
علیالبدل هستند.
آنها مشکلات محله را با تعامل بین مردم شناسایی و به نمایندگان ادارات و
مسئولان انعکاس میدهند و در رابطه با بررسی طرحهای اشتغالزایی برای
افراد جویای کار وارد عمل میشوند.
-
علت انتخاب محله اسکان برای اجرای پایلوت این طرح چیست؟
با توجه به ظرفیت های این منطقه ازجمله وجود سمنها، منطقه اسکان
کاندیدای اجرای برنامه توانمندسازی و توسعه بهینه سلامت محله شد. این منطقه
از مناطق حاشیه استان با 16 هزار نفر جمعیت است. با آغاز اجرای طرح، مرکز
جامع خدمات سلامت در این منطقه در سال 95 ایجاد و تاکنون خدمات متنوعی به
ساکنان منطقه ارائه شده است.
-
برنامه توسعه سلامت محله با چه هدفی در حال اجراست؟
توسعه سلامت، ساماندهی و توانمندسازی مردم محله و حمایت آنها برای استفاده
از ظرفیتهای موجود بهمنظور شناسایی و حل مشکلات محله و تشویق مشارکت
خانوادهها برای کنترل سلامت و محیط زندگی از اهداف این طرح است.