به گزارش «تابناک تهران»؛ ماجرای تغییر کاربری 27 هکتار زمین در یکی از بهترین نقاط لواسان، مسألهای است که جای تأمل فراوانی دارد. این اراضی که طبق ماده 64 قانون حفاظت از جنگلها و مراتع، بخشی از اراضی ملی است در محلی به نام تپهسرخه قرار دارد. تا پیش از سال 1381 زمینهای بالادست نهر نجارکلا اولیا بخشی از اراضی ملی شناخته میشد و پاییندست این نهر به دلیل وجود قنات، اراضی ارباب رعیتی، اصطبل، قلعه و چاه در دهه 1350 از مستثنیات شناخته شد و در اختیار مالکان قرار گرفت.
**اراضی تحویل شهرداری بود تا به پارک عمومی شهر بدل شود
در طول سالهایی که این اراضی بخشی از اراضی ملی بودند با همکاری و مشارکت مردم و اجرای شهرداری لواسان در این منطقه درختکاری انجام شده بود. این درختها که بخشی از آن در قالب طرحهای کارآموزی توسط دانشآموزان کاشته شده بود، الان قطع شدهاند تا عدهای که بهواسطه تغییر نظر کارشناسی در ابتدای دهه 1380 این اراضی را ملک خصوصی خود میدانند، بتواند زمینها را بهراحتی تصاحب کنند.
یکی از اهالی که کارمند بازنشسته شهرداری لواسان است، میگوید اراضی تحویل شهرداری بود تا به پارک عمومی شهر بدل شود و بعد از درختکاری کل تپه سبز شده بود. بعد از ورود زمینخوارها، بخش زیادی از درختان از بین رفتند. یکی دیگر از اهالی نیز تأکید میکند که برای تفکیک اراضی و واگذار کردن آن به مالکان، درختها کنده، سوزانده یا بریده شدند و 20 هکتار از این اراضی به 85 قطعه تفکیک شده که بخشی از مسیر عمومی به بالای تپه نیز در همین قالب به مالکان واگذار شده است. گواه این موضوع، خطهایی است که مرز تفکیکی زمینها را در مسیر مشخص میکند و یک اصطبل که در میان راه ساخته شده است.
بنا به گفته یکی از اهالی محلی لواسان در سال 1381 کارشناسانی برای رسیدگی به ادعای برخی که خود را مالک این 27 هکتار اراضی میدانند به این محل آمدهاند و بدون توجه به نظر اهالی این اراضی را به دلیل وجود ملک شخصی از اراضی ملی خارج کردند و به مالکان سپردند.
**گورستان لواسان نیز در این اراضی قرار دارد
در این محدوده مشکلات دیگری علاوهبر از بین رفتن اراضی ملی وجود دارد و آن هم این است که گورستان لواسان نیز در این اراضی قرار دارد و مالکان مدعی هستند بخشی از جاده نیز به آنها تعلق دارد. ساکنان قدیمی لواسان برخی اسناد را در اختیار دارند که نشان میدهد بخشی از زمینهای تپه سرخه باید در اختیار عموم قرار بگیرد تا تبدیل به گورستان عمومی شهر شود. گورستان در مرتفعترین بخش این اراضی است و مسیر از داخل برخی از زمینهای تفکیک شده میگذرد. از بین رفتن گورستان محلی در لواسان مسئله مهمی برای اهالی است.
اهالی بر مبنای مستنداتی که در اختیار داشتند و به ایرنا ارائه کردند مدعی هستند که در سالهای دهه 1369 بخشی از این اراضی به شهرداری واگذار شده تا گورستان در آن احداث شود. توافقها برای احداث گورستان در بخشی از این اراضی سال 1362 انجام شده است و ساختمانی نیز بهعنوان غسالخانه در این اراضی ساخته میشود. یکی از اهالی مدعی است که طی اتفاقاتی شهرداری دیگر از این موضوع حمایت نمیکند و ساختمان غسالخانه ابتدا تبدیل به رستوران و سپس در اختیار اداره هواشناسی قرار میگیرد.
ساختمانی که برای غسالخانه ساخته شده است همچنان تابلوی هواشناسی دارد، اما مطابق نامهای که یکی از اهالی در اختیار ایرنا گذاشته است، شهردار لواسان در سال 1394 به مدیرکل هواشناسی استان تهران مینویسد این ساختمان با حکم قضایی باید تخلیه شود تا دوباره تبدیل به غسالخانه شود.
**منابع طبیعی زمینها را به راه و شهرسازی تحویل داده است
حسن شکری، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان شمیرانات در گفتوگو با ایرناپلاس درباره خارج شدن تپه سرخه از اراضی ملی گفت: منطقه تپه سرخه چون در حریم شهر قرار گرفته، چند سال گذشته تحویل راه و شهرسازی شده است.
وی افزود: تپه سرخه به دلیل قرار گرفتن در حریم شهر و خارج شدن از اراضی ملی، تحویل راه و شهرسازی شده است، دیگر منابع طبیعی سمتی در آن ندارد و متولی آن نیست.
تپه سرخه تنها بخشی از اراضی با ارزش لواسان و روستاهای اطراف است که با تغییر نظرات کارشناسی و اعمال نظرها در اختیار مالکان قرار میگیرد. موقعیت آب و هوایی مناسب و همچنین قیمت بالای زمین در این منطقه موجب میشود که سودجویان در فکر تبدیل کاربری این اراضی باشند تا آن را به فضایی برای کسب درآمد تبدیل کنند.
**تغییر کاربری بخشی از تنوع زیستی را نابود میکند
مهمترین مسئله موجود در قبال این مناطق از بین رفتن محیطزیست و منابع طبیعی است. با تغییر کاربری این زمینها، بخشی از تنوع زیستی از بین میرود و اراضی بیشتری در اختیار انسانها قرار میگیرد. تخریب زمین عواقب فراوانی به دنبال خواهد داشت. مسئله دیگری که در این منطقه وجود دارد، تخریب آبریزگاههایی است که آب سد لتیان، یکی از مهمترین منابع آب تهران را از بین میبرند.
تلاشهای فراوانی از سوی برخی مراجع رسمی و رسانهها برای نمایان کردن این تخلفات و از بین بردن منابع طبیعی صورت گرفته است، اما جلوگیری از ادامه این روند به عزمی ملی نیازمند است. دستگاههای حاکمیتی و نهادهای نظارتی باید با دقت بیشتری از سرمایههای زیستی حفاظت کنند.
گزارش از مهدی نجفیخواه