هزاوه یکی از روستاهای استان مرکزی است که در ۱۸ کیلومتری غرب شهر اراک و ۲۵ کیلومتری شهر فرمهین قرار دارد.
این روستا در دل خود مدفن امامزاده سلطان سیداحمد (ع) از سلسله نسل امام چهارم شیعیان امام سجاد (ع) است که نسب این بزرگوار با ۵ واسطه به امام زین العابدین (ع) میرسد.
بقعه امامزاده سلطان سید احمد (ع) بر روی بلندترین قسمت روستای هزاوه واقع شده است و جد شانزدهم مقام معظم رهبری است
به گواه اسناد و مدارک تاریخی حضرت امامزاده سلطان سید احمد (ع) در اواسط نیمه اول قرن چهارم به ایران و به منطقه عراق یا اراک فعلى آمدند و به علت تحت تعقیب بودنش از طرف عمال بنىعباس به ارتفاعات قریه هزاوه پناهنده شدند و در سنه ۳۶۰ هجرى با حمله کینهتوزانه و ناجوانمردانه عمال منطقه در حال اقامه نماز شب به درجه رفیع شهادت میرسند و پیکر مطهرشان در همان ارتفاعات (امامزاده فعلى) مدفون مىشود.
در زمان شاه عباس کبیر گنبد و بارگاه عالى بر فراز آن قبر بنا شده که همواره مورد توجه عامه مردم بوده است.
مردم هزاوه از گذشتههای دور ارادت خاصی به ائمه اطهار (ع) داشته و همواره مراسم مذهبی را با شور و حال خاصی برگزار میکنند که یکی از این مراسم، عزاداری حضرت امام حسین در ایام عاشورا و تاسوعا است.
آیین علم گردانی روستای هزاوه اراک:
«علم گردانی» یکی از آیینهای مذهبی روستای هزاوه است که از روز اول محرم تا روز دهم محرم در این روستا برگزار میشود.
آیین علم گردانی در فرهنگ بومی روستای هزاوه مظهر رشادت علمدار کربلا است و عزاداران حسینی در دهه اول محرم هر روز این علم را در بین سینه زنان عزادار در بین محلههای روستا به حرکت در میآورند و مردم روستا به ویژه زنان نذورات خود را به علمدار برای کمک به هیات داده و دستمالی به علم میبندند و کسانی که مشکل یا حاجتی دارند، دستمالی از آن باز میکنند
عزاداران هیات سادات هزاوه همگی با لباسهای مشکی و شالهای سبز در این آیین شرکت میکنند و علم عاشورا را به عنوان نماد رشادت علمدار کربلا در روز اول محرم آذین کرده و در میان سینه زنان عزادار در بین محلههای روستا به حرکت در میآورند.
علم گردانی هزاوه در روزهای اول ودوم محرم در محله «تره زار»، پنجم و ششم محرم درمحله «سر آسیاب»، هفتم محرم در محلههای «پائین و میان روستا» و نهم محرم در محلههای دیگر روستااست و در مسیر این علم گردانی قربانی گوسفند و گاو نیز انجام میشود. آیین مذهبی علم گردانی در روز عاشورا با بردن علم به تپهای موسوم به 'مبارک' و عزاداری و سینهزنی ادامه یافته و علم در میان سوگ و ماتم، دوباره به امامزاده احمد (ع) هزاوه برگردانده میشود.
در بالای این علم یک دست نمادین به عنوان نشان دست حضرت عباس (ع) به رنگ نقرهای نصب شده که عزاداران این نماد را در روز عاشورا به رنگ طلایی در میآورند.
۱۳ میراث معنوی استان مرتبط با ماه محرم، تحت عنوان آئینهای عاشورایی، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است
آئین علم گردانی روستای عزالدین، نخل بندان محله ترخوران، علم بران، نخل گردانی و تعزیه در شهرستان تفرش، آئین علم گردانی روستای هزاوه، چغچغه زنی روستای انجدان و تعزیه سیار بازار در اراک، آئین نخل گردانی در نراق، نخل گردانی نیم ور، نخل گردانی خمین، تعزیه گرکان آشتیان و مراسم تعزیه وفس کمیجان، سیزده آئین ثبت ملی شده استان هستند که هر یک به نوعی نشان از ارادت جوامع محلی به امام حسین (ع) است.»