شهرستان۴۵۰ هزار نفری با حضور طوایف ۱۶ استان کشور؛
فقدان گرمخانه در شهرستانی مهاجرپذیر همچون ملارد از کاستی‌هایی به شمار می‌رود که ضروت تأمین آن برای منطقه‌ای با جمعیت انبوه و مشکلات اجتماعی متعدد اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.
ناصر رمضانی:فقدان گرمخانه در ملارد یکی از کاستی‌های این شهرستان ۴۵۰ هزارنفری است، منطقه‌ای با جمعیت ناهمگون، متکثر و مهاجرپذیر که میزبان طوایف، گروه‌ها و قومیت‌های متعددی از ۱۶ استان کشور است.
به‌طور طبیعی منطقه‌ای با چنین مختصات و ویژگی‌هایی، با تنوع فرهنگی متکثری مواجه است که طبق یک قاعده اجتماعی، نرخ آسیب‌ها و معضلات فرهنگی در آن بیش از مناطق دیگر به چشم می‌خورد.
اساساً شهرهای مهاجرپذیر به‌واسطه رشد ناگهانی و روزافزون جمعیت، ازلحاظ زیرساخت‌های شهری، عمرانی، تفریحی، فرهنگی، رفاهی، ورزشی و...با ضعف‌هایی روبرو است و عدم همسانی میزان امکانات موجود با جمعیت مستقر، شرایطی را ایجاد می‌کند که طبیعتاً امکان بروز آسیب‌ها و نارسایی‌ها در آن تشدید می‌شود.
شهرستان ملارد نیز از این قاعده مستثنی نیست و در حوزه‌های گوناگون با کمبودها و محدودیت‌های بی‌شماری مواجه است که فقدان گرمخانه، مشتی نمونه خروار از کاستی‌ها و ضعف‌های زیربنایی و روبنایی در این خطه از غربی‌ترین نقطه استان تهران به شمار می‌رود.
اگر احداث گرمخانه در ملارد دو یا حتی یک دهه پیش، الزام‌آور به نظر نمی‌رسید اما آسیب‌های اجتماعی فعلی این خطه، تأمین این نیاز را اجتناب‌ناپذیر ساخته تا در قالب آن، متکدیان و برخی معتادان بی‌خانمان در آن حضور و از امکانات نسبی آن بهره‌مند شود تا در گام نخست و در مشکلات بی‌شماری که چنین طیف‌ها و گروه‌هایی از جامعه با آن مواجه هستند تا حدودی هرچند اندک، کرامت انسانی آن‌ها حفظ شود و از سوی دیگر حضور علنی آن‌ها در سطح شهر را با آن وضعیت نامساعد خاص تا حدی کنترل و مهار کند.
البته در این خصوص برخی کارشناسان معتقدند باید تفاوت‌هایی را میان محل استقرار متکدیان با معتادان قائل شد که در جای خود و در این گزارش به آن پرداخته می‌شود.
فارغ از ضرورت تفکیک این دو گروه آسیب‌پذیر اجتماعی، جامعه شناسان و آسیب شناسان مسائل اجتماعی بر این موضوع اتفاق‌نظر دارند که در صورت پراکندگی چنین افراد یا گروه‌هایی اعم از معتاد یا متکدی در شهر و عدم استقرار و اسکان آن‌ها در مکانی مشخص، بروز عوارض و پیامدهایی مخرب در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و بعضاً امنیتی برای شهر و ساکنان آن، غیرممکن نخواهد بود.
از سیمای زننده تا احساس ناامنی
کیومرث شرافتی، جامعه‌شناس و آسیب‌شناس مسائل اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار مهر در تشریح تبعات حضور پراکنده و شناور متکدیان و معتادان در انظار عمومی شهرها اظهار داشت:یکی از عوامل مؤثر در شکل‌گیری ذهنیت انسان به قوه بصری وی بازمی‌گردد، بد‌ین‌ترتیب که انسان پس از پردازش مشاهدات خود به‌صورت ناخودآگاه به جمع‌بندی از وضعیت موجود می‌رسد که می‌تواند ماحصل آن به شکل‌گیری برداشت شخصی فرد از مکان، منطقه یا محدوده خاصی منتهی شود.
وی می‌افزاید:به‌طور طبیعی مشاهده متکدیان یا معتادان در سطح شهر حس خوشایندی را در اذهان عمومی ایجاد نخواهد کرد و این امر علاوه بر آزردگی روح و روان، نوعی از ناامنی را در افکار عمومی جامعه پدیدار می‌کند.
شرافتی عنوان کرد:قاعدتاً در چنین شرایطی جمع‌آوری متکدیان و یا معتادان از شهر، اقدامی ضروری است که تحقق آن مستلزم وجود بستر و امکانات خاص به خود خواهد بود.
این جامعه‌شناس و آسیب‌شناس مسائل اجتماعی گفت:بعضاً در اخبار جراید و رسانه‌ها شنیده یا خوانده می‌شود که مسئولان دستگاه‌های امنیتی و انتظامی عنوان می‌کنند در صورت وجود مکانی مشخص، در کوتاه‌ترین زمان ممکن به جمع‌آوری چنین افراد و گروه‌هایی در محلات، مناطق و یا شهرها مبادرت می‌ورزنداما فقدان امکانات لازم در برخی مناطق، عرصه را برای حصول این امر خطیر دشوار ساخته است.
تأکید استانداری تهران بر ضرورت احداث گرمخانه
سیاووش شهریور، مدیرکل اجتماعی استانداری تهران در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص خلأ وجود گرمخانه در این شهرستان عنوان کرد:راه‌اندازی گرمخانه از اولویت‌هایی است که مجموعه استانداری نیز بر آن اتفاق‌نظر دارد و ازنظر ما احداث چنین مرکزی در غرب استان تهران ضرورتی اجتناب‌ناپذیر محسوب می‌شود.
وی افزود:این امر به فرمانداران و شهرداران این خطه نیز تأکید شده و امیدواریم در سه شهرستان شهریار، قدس و ملارد شاهد افتتاح چنین مرکزی باشیم.
مدیرکل اجتماعی استانداری تهران عنوان کرد:به عقیده ما راه‌اندازی چنین فضایی از نیازهای جدی به شمار می‌رود که امیدواریم حداقل با مشارکت و ائتلاف سه شهرستان شهریار، قدس و ملارد برای راه‌اندازی چنین فضایی، تمهیدات لازم مدنظر قرار گیرد تا بخشی از نیازهای این حوزه، پوشش داده شود.
اسکان معتادان در دایره شرح وظایف شهرداری نمی‌گنجد
معصومه بیات، عضو شورای اسلامی شهر ملارد در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص اقدامات مدیریت شهری این منطقه برای تأمین و احداث گرمخانه عنوان کرد:بر اساس یکی از بنده‌های ماده ۵۵، احداث گرمخانه جز وظایف مصرح شهرداری است اما نباید ازنظر دور داشت که در این بند قانونی به احداث و تعبیه چنین امکاناتی برای متکدیان تأکید شده است.
وی افزود: شهرداری در خصوص اسکان متکدیان در قالب گرمخانه وظیفه قانونی دارد اما احداث مکان و محدوده‌ای مشخص برای نگهداری معتادان در دایره وظایف شهرداری نیست.
بیات گفت:اساساً نگهداری معتادان، شرایط و فضایی متفاوت از گرمخانه متکدیان را می‌طلبد، زیرا جمع شدن چنین افراد و گروه‌هایی نیازمند تأمین پیش‌نیازهای اولیه امنیتی، انتظامی، بهداشتی و درمانی است که نه تأمین و تحقق این موضوع در شرح وظایف شهرداری است و نه مدیریت شهری از تخصص چنین امری برخوردار است.
عضو شورای اسلامی شهر ملارد عنوان کرد:در کمیسیون اجتماعی فرمانداری نیز بر روی این موضوع کار شد و با تشکیل اکیپی تصمیم بر این شد تا با ارزیابی و برآورد تعداد متکدیان بی‌خانمان، ضرورت و لزوم احداث گرمخانه در این شهرستان موردبررسی قرار گیرد.
وی افزود:بعد از مطالعات انجام‌شده از سوی اکیپی متشکل از نمایندگان نیروی انتظامی، بهزیستی و شهرداری، این جمع‌بندی حاصل شد که در شهرستان ملارد، معتاد بی‌خانمان که از خانواده طردشده باشد و شب را در حاشیه خیابان‌ها و معابر و پارک‌ها سپری کند، وجود ندارد.
بیات گفت:با همه این اوصاف در ردیف بودجه سال جاری شهرداری، ۳۰۰ میلیون تومان برای احداث گرمخانه پیش‌بینی شد.
وی افزود:با عنایت به دغدغه خاطری که در خصوص اعتیاد در این منطقه وجود دارد، ۱۰۰ میلیون تومان نیز در بودجه شهرداری به‌عنوان مساعدت مدیریت شهری برای نگهداری معتادان لحاظ شده تا در چارچوب ماده ۱۶، شهرداری نیز مشارکت سازنده خود را در حد توان و بضاعت موجود بکار بندد.
بیات گفت:البته این تأمین هزینه صرفاً به‌عنوان کمک‌هزینه خواهد بود و شهرداری نظارتی را در خصوص چگونگی نگهداری معتادان نخواهد داشت، زیرا این امر در شرح وظایف بهزیستی و نیروی انتظامی قابل‌تعریف است.
حاشیه‌نشینی بسترساز شیوع مشاغل کاذب
سرهنگ برزو همتی فرمانده انتظامی شهرستان ملارد در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به‌ضرورت احداث و تعبیه گرمخانه در این شهرستان اظهار داشت: دفع آسیب‌های مهاجرپذیری و حاشیه‌نشینی و تبدیل تهدیدات مرتبط با آن به فرصتی ویژه در مناطقی همچون ملارد از مواردی است که توجه و عنایت خاص خود را از سوی مسئولان می‌طلبد.
وی افزود:نزدیکی و بُعد مسافت اندک ملارد با پایتخت و تبدیل‌شدن این شهرستان به شهری عمدتاً خوابگاهی که میزبان طوایف و قومیت‌های گوناگون است، ضریب گرایش به مشاغل کاذب را تشدید کرده است.
همتی عنوان کرد:برخی افراد و گروه‌هایی که در این شهرستان سکونت دارند با این امید به ملارد مهاجرت کرده اندکه شاید به توفیقی در کسب اشتغال در پایتخت دست یابند و در صورت عدم حصول موفقیت در این امر، احتمال گرایش برخی از آن‌ها به مشاغل کاذب افزایش می‌یابد.
وی افزود:مشاغل کاذب به یک یا دو مورد خاص خلاصه نمی‌شود و فعالیت‌های بسیاری را می‌توان در دایره چنین مشاغلی گنجاند که پدیده تکدی گری نیز یکی از نمونه‌های آن به شمار می‌رود.
فرمانده انتظامی شهرستان ملارد عنوان کرد:به‌طور یقین در صورت تأمین و احداث امکانات و زیرساخت‌هایی همچون گرمخانه، امکان جمع‌آوری افراد و گروه‌هایی همچون معتادان برای مجموعه انتظامی تسهیل خواهد شد
اما فقدان چنین بستری، ما را با معذوریت‌هایی مواجه می‌سازد، زیرا با جمع‌آوری صرف و مطلق نمی‌توان به اهداف و هنجار سازی موردنظر نائل شد و چنین اقداماتی در چارچوب طرح‌های کوتاه‌مدتی قرار می‌گیرد که بازدهی چندانی تمی توان از آن انتظار داشت.
وی افزود:در صورت تأمین فضای مناسب و تعریف امکانات لازم برای توانمندسازی چنین افراد و گروه‌هایی، به‌طور یقین می‌توان به موفقیت‌های شایسته و برجسته‌ای دست‌یافت.
همتی عنوان کرد:مجموعه انتظامی در راستای اختیارات تعریف‌شده، تمامی طرح‌های ابلاغی و وظایف تعیین‌شده خود را در این شهرستان اجرایی و عملیاتی کرده و خواهد کرد اما از منظر کارشناسی عقیده داریم برای دست یافتن به نتایج پایدار باید به تأمین و توسعه امکانات زیرساختی از سوی نهادهای مربوطه توجهی ویژه را لحاظ کرد.
مدیریت شهری در خصوص احداث گرمخانه کوتاهی داشته است
علی مرزانی عضو شورای اسلامی شهر ملارد در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به‌ضرورت تشکیل کارگروهی ویژه برای تحقق و پیگیری این طرح عنوان کرد: پیش‌ازاین مباحثی در ارتباط با ضرورت راه‌اندازی گرمخانه در این منطقه مطرح‌شده و مجموعه شورای شهر ملارد نیز این امر را به‌عنوان یک اولویت مدنظر قرار داده است.
وی افزود:مدیریت شهری درگذشته در خصوص تأمین گرمخانه شهری کوتاهی داشته وامیدواریم در سال جاری با جانمایی زمین و تزریق بودجه، کلنگ زنی برای راه‌اندازی چنین مرکزی کلید بخورد.
علی‌اکبر خراسانی، شهردار ملارد نیز در گفت و گویی کوتاه با خبرنگار مهر با اشاره به اولویت‌گذاری مدیریت شهری برای تحقق این امر عنوان کرد:تدابیری در این خصوص اتخاذشده که امیدواریم با تحقق و عملیاتی شدن آن، زمینه و بستر لازم برای راه‌اندازی گرمخانه فراهم شود.
بدون تردید موقعیت خاص منطقه‌ای و جغرافیایی شهرستان ملارد ایجاب می‌کند که رفع چنین کمبودهایی در صدر اولویت‌ها قرار گیرد و تلاش مضاعفی لحاظ شود تا چنین طرح‌هایی صرفاً در قامت یک مصوبه بر روی کاغذ مرقوم نشود، بلکه جنبه‌های اجرایی و عملیاتی آن نیز محقق شود.
منبع: مهر
