به گزارش تابناک از قزوین به نقل از ایسنا منطقه قزوین، برنامه‌های مناسبتی ماه مبارک رمضان مانند سریال‌ها، مناجات‌ها و ختم دسته جمعی قرآن کریم همواره جزء جدانشدنی از ایام ماه مبارک رمضان بوده و هست، ولی در این بین برنامه‌ی ویژه افطار و سحر که به طور شاخص حال و هوای رمضان را به تلويزيون مي‌آورد مهمترین برنامه‌های این ماه محسوب می‌شود.
برنامه‌های رمضانی سیمای قزوین
در چند سال اخیر تولید ویژه برنامه‌ای که مناسب حال و هوای رمضان باشد و علاوه بر وجه ملکوتی، وجه سرگرم کننده هم برای مخاطب داشته باشد در دستور کار صدا و سیمای مرکز قزوین نيز قرار گرفته است.
"شهر باران" و "شمیم سحر" عنوان برنامه‌هایی است که در ساعات پایانی روز و دقایقی پیش از اذان صبح مخاطب سیمای مرکز قزوین به تماشای آن می‌نشیند.
بهانه نگارش این مکتوب پرداختی جزئی به این دو ویژه برنامه است؛ که به نظر می‌رسد برای سال‌های آتی باید با نگرشی جدید برای تولید آن‌ها گام برداشته شود.
با همه تلاشي كه برنامه‌سازان سيماي قزوين براي توليد برنامه مناسبتي متناسب با ماه رمضان انجام داده‌اند اما انتقاداتي بر اين برنامه ها وارد است كه به بيان چند نكته كوتاه از آن خواهيم پرداخت.
شهر باران، پراز تناقض
اگر از تیتراژ برنامه "شهرباران" شروع کنیم باید بگوييم متأسفانه تیتراژ این برنامه کلیشه و کپی برداری ناشیانه‌ای از بسیاری برنامه‌هاي مناسبتی و غیر مناسبتی است به گونه‌ای که سازندگان آن بی‌توجه به این نکته که "تقلید از هر کلیشه‌ای جایز نیست" اقدام به تولید آن کرده‌اند.
برای مثال در تیتراژ برنامه‌ای که تنها رسالت آن "معرفی یک قهرمان معمولی برخاسته از میان مردم است" از المان صندلی استفاده می‌شود؛ آیا شهر باران چنین شاخصه‌ای دارد؟ آیا تمام مدت برنامه به میهمان و معرفی او اختصاص داده می‌شود؟
واضح است كه موفقيت يك برنامه تركيبي تنها به مجري آن بستگي ندارد اما مجري بخش اعظمي از اين مسئوليت را به دوش مي‌كشد، بنابراین توانايي و مهارت مجري در اجرا بسيار حائز اهمیت است، در اين ميان تنها صوت خوب و فن‌بيان براي يك مجري كافي نيست، بلكه اشراف به ادبیات فارسی، آشنایی با متون مذهبی، حافظه‌ی قوی، سرعت انتقال، ادب و آشنایی با جامعه‌‌شناسی رسانه از مهمترین ویژگی‌ها و توانایی‌هایی است که یک مجری باید دارا باشد.
شهر باران با دو مجری که هر کدام زمینه‌ی فعالیت در صدا و سيمای مرکز قزوین را دارند روی آنتن می رود، اینجا اين سوال پیش می‌آید که آیا حضور دو مجری برای اجرای برنامه ای که بیش از 5 میان برنامه دارد لازم است، آیا بحثی در برنامه مطرح می‌شود که برای به نتیجه رسیدن آن بایستی حتماً دو مجری دیدگاههای خود را بیان کنند؟
اگر برنامه شهر باران را به تماشا نشسته باشید خواهید دید هیچ دیالوگی میان مجریان برقرار نمي‌شود و موضوعات مطرح شده در برنامه كه توسط نویسنده نگاشته شده، به صورت مونولوگ از سوی یکی از مجریان بیان می‌شود و مجری مقابل به صورت کاملاً تصنعی به تأکید طرف مقابل مي پردازد.
هر دو مجري برنامه شهر باران تنها در جايگاه گوينده به خوانش و بيان آن متني مي‌پردازند كه برايشان نوشته شده و گاه حتي تسلط كافي روي متن نيز ندارند؛ در اين ميان مجري آقا تا حدودي بهتر عمل مي‌كند.
بايد توجه داشت مجری هر برنامه‌ای باید مختص همان برنامه باشد، برای مثال مجری برنامه ورزشی نمی‌تواند برنامه اجتماعی را اجرا کند یا گزارشگر رادیو، مجری همایش‌ها و برنامه‌های دانشجویی را نمی‌توان در گام اول برای یک برنامه‌ی ترکیبی آن هم در ماه مبارک رمضان برگزید؛ ضمن اينكه مجري باید درباره موضوع برنامه‌ای که اجرای آن را به عهده دارد، مطالعه داشته باشد تا بتواند چالش اتفاق افتاده در برنامه را به گونه‌اي درست مديريت كند.
اما نكته‌اي ديگر اينكه، رمز موفقیت و متفاوت بودن يك ويژه‌برنامه در نوع رویکرد و نگرشی است که در انتخاب و گزینش ميهمان‌ها دارد و از آن مهمتر مسير گفتگوي ميان مجري و ميهمان است كه برگ برنده‌ی مجري محسوب مي‌شود؛ آيا پرداختن به سؤالات كليشه‌اي و تكراري مانند بيان رمز موفقيت، چگونگي شروع فعاليت و سؤالاتي از اين دست كه جوابشان پيام‌هاي اخلاقي را به صورت كاملاً گل درشت و اندرزگونه به مخاطب عرضه مي‌كند، مي‌تواند به قدري جذاب باشد كه مخاطب با ميهمان و زندگي او همذات پنداري كند؟!
عدم هماهنگي ميان مجري‌ها و اتاق فرمان و نيز كيفيت نامناسب صدابرداري و حركت مجري آقا روي صحنه كه به لحاظ بصري مطلقاً با فضاي معنوي شهر باران همخواني ندارد از ديگر نقاط ضعف اين برنامه محسوب مي‌شود.
تعدا آيتم‌هايي كه در فواصل برنامه پخش مي‌شود بسيار زياد و بعضاً خسته كننده و تكراري است؛ به گونه‌اي كه فضا را از يك برنامه مناسبتي ماه رمضان به يك برنامه تركيبي خانواده محور تبديل كرده كه همه روزه از شبكه قزوين و ساير شبكه‌هاي ملي در حال پخش است؛ براي مثال پخش بخشي به عنوان آشپزي، هيچ ارتباطي به فضاي معنوي برنامه ندارد.
ايده نشستن سر سفره‌هاي افطار اقشار مختلف جامعه در بخش ضيافت برنامه شهر باران از بخش‌هايي است كه در پرداختن به فرهنگ و سنت‌هاي اقوام مختلف ساكن در قزوين و روستاهاي اطراف تا حدودي موفق عمل كرده است.
شمیم سحرهای دلنشین!
و اما درباره شميم سحر كه در ساعات روحاني سحر پخش مي‌شود؛ با كمي اغماض بايد بگوييم اين برنامه به لحاظ شيوه اجراي مجري، ارتباط آرامش فضاي حاكم بر برنامه با ساعات روحاني سحر، حضور كارشناس مذهبي و ايراد بحث‌هاي مرتبط با شب‌هاي ماه مبارك رمضان، موفق‌تر عمل كرده است.
هرچند برنامه سحرگاهي مخاطب كمتري نسبت به برنامه‌هاي ساعات افطار دارد اما همانند برنامه افطار مجري و چگونگي ارتباط وي با ميهمان برنامه كه عمدتاً كارشناس مذهبي است، مهترين عامل براي جذب مخاطب محسوب مي‌شود.
برنامه شميم سحر به دليل كوتاه بودن زمان سخنراني مجري به جهت پخش دعاي سحر، حضور كارشناس مذهبي مرتبط با حال و هواي سحر و نيز پخش ميان برنامه‌هاي مرتبطي مانند بازخواني احاديث معصومين به مراتب كيفيت بهتري نسبت به شهر باران دارد.
خلاقیتی که وجود ندارد
به طور كلي فضای کار در همه‌ی حوزه‌ها علي الخصوص امور فرهنگي و هنري به گونه‌ای است که کمتر نوآوری و خلاقیت را برمی‌تابد، بنابراين فعالان حوزه رسانه به دليل دردسرهاي نوآوري بيشتر به فكر تکرار شیوه‌های موجود هستند و كمتر به سراغ یک ایده جدید و بکر مي‌روند.
علاوه بر عدم خلاقيت، متأسفانه هنوز در جامعه ما به فعالیت‌های فرهنگی زودبازده نسبت به امور فرهنگی و هنری که باید برایشان وقت گذاشت و نیاز به دقت و تأمل بیشتری دارند، بیشتر اهمیت داده می‌شود و به همین جهت است که همیشه در دقیقه 90 به فکر تولید برنامه‌ای می‌افتیم بدون اینکه از قبل برنامه‌ریزی‌های دقیقی درباره آن داشته باشیم.
از این رو شتابزدگی در تولید برنامه‌هاي مناسبتی به ویژه برنامه‌های ماه مبارک رمضان معضل بزرگی است که با برنامه‌ریزی‌های درست و به موقع نه تنها از بین می‌رود بلکه منجر به تولید برنامه‌ای با کیفیت و به دور از کلیشه‌های رایج برای مخاطب آگاه و ریزبین تلویزیون خواهد شد.
به راستی اگر این روزها يك نظرسنجي اصولي از مخاطب حرفه‌اي برنامه‌هاي مناسبتي صورت پذیرد چند درصد رضايتمندي از برنامه‌هاي شبكه استاني قزوين اعلام خواهد شد؟ اصلاً چند درصد به تماشای برنامه‌های ویژه ماه مبارک رمضان شبکه قزوین می نشینند؟