«علیاصغر سمسار یزدی» با بيان اين كه متوسط بارندگی دراز مدت کشور 243 میلیمتر در سال است که ایران را در زمره مناطق خشک و نیمه خشک دنیا قرار میدهد، ميگويد: اين در حالي است كه در سال آبی 96-97، بارندگی کشور به این رقم نيز نرسیده و همين موضوع باعث شده تا در برخی از استانهای کشور از جمله یزد، خشکسالی پدیدار شود.
وي ريشهي کاهش بارندگیهاي كشورمان در سالهای اخیر را تغییرات اقلیمي ميداند و با بيان اين كه تغيير اقليم اکثر نقاط دنیا را تحت تاثیر قرار داده است، تصريح ميكند: تغییر اقلیم موجب شده تا تغییرات مکانی و زمانی در بارندگی ایجاد شود و اين بدان معناست که در بعضی از نقاط دنیا شاهد بارانهای شدید و در نتیجه سیلابهای مخرب هستيم و در بعضی نقاط دیگر مثل استان یزد و فلات مرکزی کشورمان، خشکسالی حاد را تجربه خواهيم كرد.
دبير گانون تفكر آب دانشگاه يزد اظهار ميكند: متوسط درازمدت بارندگی شهر یزد 50 میلیمتر در سال و براي مجموع استان 98 میلیمتر در سال است که هر دو، فاصله قابل توجهی نسبت به متوسط بارندگی کشور دارند و اين در حالي است كه ان استان در سال آبی جاری نيز همین میزان بارندگی را نیز شاهد نبوده است.
وي در اين باره اضافه ميكند: بارندگی امسال استان يزد نسبت به متوسط درازمدت، 30 درصد و بارندگی شهر یزد نسبت به متوسط مذکور، 50 درصد کاهش داشته است و این امر موجب شده تا به ویژه در ارتفاعات شیرکوه شاهد رواناب نباشیم.
به گفته سمسار يزدي، جاری نشدن رواناب یعنی عدم تغذیه سفرههای آب زیرزمینی، چرا كه این امر منجر به کاهش آب ورودی به آبخوانها ميشود و در نتیجه حجم ذخیره آب را تحتتاثیر قرار میدهد. به عبارت دیگر آبخوان فقیر دشت یزد - اردکان نسبت به سال گذشته، فقیرتر و تهیتر شده، در حالي كه در سالهای گذشته هم همين اتفاق افتاده است.
وي تاكيد ميكند: این وضعيت در واقع هشداری است به مصرفکنندگان که راهی جز کاهش 30 درصدی مصرف را در پیش رو ندارند وگرنه روزگاری فرا میرسد که منابع آبی به حدی محدود میشوند که ادامه زندگی و فعالیت در این منطقه سخت شده و احتمال مهاجرت از این استان به سایر مناطق خواهد بود.
مشاور ارشد مرکز بینالمللی قنات و سازههای تاریخی آبی ميگويد: باید از رفتار گذشتگان با طبیعت، درس بگیریم و چگونگی تعامل آنان با طبیعت، الهامبخش اقدامات فعلی ما باشد.
وي ادامه ميدهد: پر واضح است که در گذشته نیز در فلات مرکزی کشور خشکسالیهای متعددی حادث میشده است ولي آنان سعی میکردند که همواره خود را با شرایط مختلف طبیعی وفق دهند و سازگاری نيز یعنی همین، یعنی این که فعالیتهایمان را با منابع محدود آبی زیرزمینی، سازگار كنيم.
سمسار يزدي با اذعان به اين كه هيچ راهی جز كاهش مصارف آب در بخشهای شرب و بهداشت و صنعت نيست، ميگويد: مصارف کشاورزی هم به دلیل آن که 88 درصد آب زیرزمینی استان در کشاوری استفاده میشود، باید با به کارگیری روشهایی مانند کشتهای جایگزین و کم آبخواه، تغییر شیوههای آبیاری و موارد مشابه ديگر کاسته شوند.
وي خاطرنشان ميكند: اگر به روند فعلی برداشت از منابع آبهای زیرزمینی ادامه بدهیم، سرنوشت خوبی در انتظارمان نخواهد بود و برعکس چنانچه سازگاری با کمآبی را پیشه ساخته و برداشت از منابع را محدود کنیم، ادامه حیات در این منطقه خشک عملی خواهد بود.
وي همچنين متذكر ميشود: بايد به اين نكته نيز توجه داشته باشیم که اطلاعات دقیقی در خصوص حجم باقی مانده در سفرههای آبهای زیر زمینی استان در دست نیست و آنچه میدانیم با تخمین همراه است. این که این منابع تا چند سال دیگر دوام میآورند، روشن نیست، پس بهتر است به جای هجوم بر آنان و برداشت بی قید و شرط از این سفرهها، راه احتیاط در پیش بگیریم و احتیاط نيز چیزی جز مدیریت مصرف آب نيست.
سمسار يزدي عنوان ميكند: بايد با اعمال سیاستهای مدیریت مصرف، 30 تا 40 درصد برداشت از سفرههای آب زیرزمینی کاهش يابد به ویژه این که این اتفاق بایستی حتماً در بخش کشاورزی رخ دهد. البته اعمال مدیریت مصرف در بخشهای دیگر یعنی شرب و بهداشت و صنعت نیز ضروری است.
وي با بيان اين كه كه باید در جهت مصرف بهینه آب، حرکت کنیم و به انتقال آب که در آینده نه چندان نزدیک برنامهریزی شده است، دل خوش نکنیم، ميگويد: به موجودیمان که همین منابع آبهای زیرزمینی هستند، فکر کنیم و همین موجودی اندک را مبنای فعالیتهای توسعهای قرار دهیم.
سمسار يزدي در پايان معتقد است؛ این که توسعه را بر مبنای منابع بالقوه آبی که از جنوب منتقل خواهد شد، قرار بدهیم، شاید بلند پروازی باشد لذا بببینیم چه در اختیار داریم، منابع بالفعل ما کدامند و سپس توسعه را طرحریزی کنیم.