در طول مدت شیوع کووید ۱۹ و به سبب ایجاد سبک زندگی متفاوت تحرک بدنی بسیاری از افراد کمتر و خانه نشینیشان بیشتر شد، در همان نخستین روزهای شیوع کروناویروس اماکن ورزشی مانند باشگاهها و استخرها تعطیل شدند و پس از گذشت حدود شش ماه هنوز بازگشایی نشدهاند.
به گزارش ایسنا، به نظر میرسد این روزها توانایی بدنی برای افراد در هر سن و سال ضروریتر از قبل باشد چراکه ورزش کردن میتواند شرایط ایدهآل روحی و جسمی که ممکن است به علت همزیستی با این مهمان ناخوانده کمی از آن فاصله گرفته باشیم را جبران کند.
یک متخصص توانبخشی ورزشی درباره «ورزش در روزهای کرونایی» گفت: با توجه به همهگیری گسترده کرونا که باعث رواج سیاست «در خانه بمانیم» شده است، محدودیت حضور فیزیکی افراد در اجتماع پیش آمده که البته مختص جامعه ما نیست.
دکتر اعظم بشیری توضیح داد: این روزها بسیاری از حِرَف و مشاغل کم کار شدهاند و همین باعث زیاد شدن اوقات فراغت افراد شده است و این در هر رده و رستهای دیده میشود، افزایش اوقات بیکاری افراد از طرفی و تعطیلی باشگاهها و اماکن ورزشی از طرف دیگر باعث شده که مردم کمتر ورزش کنند.
وی با بیان اینکه ورزش کردن در این دوران مغفول واقع شده است، مطرح کرد: یکی از دلایل این اتفاق این است که افراد شرطی شدهاند یعنی حتماً باید در باشگاه ورزش کنند و در محیط قرار بگیرند تا حس و حال ورزش کردن را پیدا کنند و انرژی فعالیت بدنی را به دست بیاورند.
بشیری با اشاره به اینکه متأسفانه بسیاری از افراد نمیتوانند در خانه ورزش کنند، اظهار کرد: شرایط فعلی میتواند به نوعی تمرین اراده برای انسانها باشد، به عبارت دیگر دورانی برای شکستن باورهای دست و پا گیر و محدودکننده مانند باور به اینکه فقط باید در باشگاه ورزش کرد و در خانه نمیتوانیم.
وی بیان کرد: ورزشی که همه افراد بخواهند به عنوان فعالیت روزانه در برنامه زندگیشان داشته باشند وسیله خاصی احتیاج ندارد و فقط به فضایی مانند حیاط، تراس منزل یا اتاقی که پنجره بازی داشته باشد و تهویه مناسب انجام شود، نیاز است.
این پزشک همدانی ادامه داد: انجام ورزش در خانه نیاز به آموزش و فرهنگسازی دارد چراکه با تکرار و آموزش ذهن افراد با این قضیه آشنا میشود و درک میکنند فقط نباید در باشگاه ورزش کرد بنابراین هر چه آموزش اجتماعی بیشتر باشد باعث آشنایی بیشتر مردم میشود.
بشیری تشرح کرد: سیاست «ورزش در خانه» میتواند به همه انسانها در هر ردهای کمک کند، در اینجا ممکن است این سوال پیش بیاید کسانی که تا به حال ورزش نکردهاند میتوانند شروع کنند؟ پاسخ مثبت است همه افراد در هر سن، وضعیت و شرایط زندگی با توجه به فیزیک و توانمندیهای خود میتوانند ورزش کردن را شروع کنند.
این متخصص توانبخشی ورزشی با تأکید بر اینکه افراد باید به صورت پیش رونده ورزش را ادامه دهند، مطرح کرد: عضلات بدن انسان طوری است که با ورزش توانمند و تقویت میشود و در هر پایهای که باشد توان فرد رشد و پیشرفت میکند.
وی اضافه کرد: وقتی افراد به طور روزانه و پیش رونده ورزش کنند اثراث فیزیولوژیکی مثبت ورزش در سیستمهای مختلف بدن اعمال شود؛ مثلاً اگر امروز ۱۵ دقیقه ورزش میکنیم فردا باید زمان را چند دقیقه بیشتر کنیم، به عبارتی به صورت گهگاه نمیشود ورزش کرد.
بشیری با بیان اینکه پیادهروی حین خرید ورزش محسوب نمیشود و پیادهروی درست شرایطی دارد، گفت: از پیادهروی میتوان به عنوان ورزش روزانه استفاده کرد به شرط اینکه در زمان مشخصی شروع شود، هر روز انجام گیرد، تایم پیاده روی به صورت مداوم و با توجه به توان فرد اضافه شود.
وی ادامه داد: نکته مهم درباره پیادهروی این است که در حین پیادهروی ضربان قلب باید ۲۰ ضربه بالاتر از حالت استراحت باشد که اثربخش باشد بنابراین ویترین گردی و خرید پیادهروی محسوب نمیشود و تنها وقت گذرانی است.
بشیری اضافه کرد: مثلاً از لحظه شروع به مدت نیم ساعت یا ۴۵ دقیقه باید پیادهروی تند انجام شود، پنج دقیقه اول باید به گرم کردن بگذرد سپس فعالیت بدنی به سمت بالا برود و ۱۰ دقیقه پایانی هم مختص سرد کردن وضعیت بدن باشد یعنی این سه مرحله حتماً باید رعایت شود تا ورزش مؤثر باشد.
این پزشک همدانی با بیان اینکه انتخاب زمان هم یکی دیگر از نکات مهم برای انجام ورزش یا پیادهروی است، گفت: زمان ورزش یا پیادهروی باید آفتابی و وسط روز نباشد و حتماً مایعات همراه افراد باشد و از آن استفاده کنند، کفش مناسب ورزشی هم لازم است و ویژه خانمها با کفش نامناسب ورزش نکنند، چون ضرر دارد.
وی توضیح داد: با توجه به شرایط کنونی و افزایش بیتحرکی افراد نسبت قبل کالری در بدن انسان سوخته نمیشود و به صورت قند، چربی و کلسترول ذخیره میشود، این موضوع میتواند افراد را به سمت بیماریهای موضعی، دیابت، فشارخون، بیماریهای قلبی و متابولیک پیش ببرد.
بشیری درباره اثرات ورزش روی وضعیت روحی و روانی افراد بیان کرد: ورزش باعث میشود ترشح هورمونهایی مانند سروتونین، دوپامین، اندورفین و ... در بدن افزایش پیدا کند و فعالیت هوازی مداوم باعث افزایش سروتونین میشود که باعث افزایش نشاط، سرزندگی و امید به زندگی است.
این متخصص توانبخشی ورزشی ادامه داد: زمانی که فعالیت افراد محدود و کم است سطح این هورمونها پایین میآید و فرد به سمت اختلالاتی مثل افسردگی، کسلی، خمودگی و بیحالی پیش میرود و این قضیه از نظر علمی ثابت شده است.
وی با اشاره به اینکه داروهایی که به عنوان داروهای ضدافسردگی تجویز میشوند، سطح سروتونین را بالا میبرند، گفت: افراد میتوانند با ورزش کردن سروتونین را بالا ببرند که به دارو نیاز نداشته باشند، این هورمون وقتی از طریق فعالیت بدنی بالا میرود مدت زمان بیشتری در بدن بالا میماند.
بشیری افزود: با تکرار فعالیت بدنی سروتونین بدن بالا میماند و فرد نشاط، سرزندگی و امید به زندگیاش بالا میرود همچنین کمک میکند زندگی سالمی داشته باشد، درست فکر کند، خوب زندگی کند و در تصمیم گیریهایش موفقتر باشد.
وی با اشاره به اینکه انسان ابعاد مختلفی دارد، اظهار کرد: جسم انسان با روح، روحیه و افکار مرتبط است و بر هم تأثیر میگذارند و مانند یک سیستم در هم تنیده هستند بنابراین اگر مردم خیلی اهل ورزش نیستند شاید یکی از دلایلش این است که ورزش به اندازه کافی تبلیغ و شناسانده نمیشود و گاهاً افراد فکر میکنند فقط ورزشکارها باید ورزش کنند.
بشیری درباره ورزش در دیگر کشورها توضیح داد: مثلاً کشور چین با سیاست دوچرخه سواری چندین هدف را دنبال میکند، اول آلودگی هوا در اثر اتومبیلرانی را کم میکند سپس مصرف بنزینشان پایین میآید و در نهایت فعالیت بدنی انجام میدهند و کالریهای و چربیهای اضافه بدنشان سوخته میشود.
وی با تأکید بر اینکه ورزشهای هوازی، پیادروی، شنا و بسیاری از ورزشها در خانه به راحتی قابل انجام هستند، گفت: هر چقدر از قلب انسان بیشتر کار کشیده شود باعث ساخته شدن رگهای جانبی دیواره قلب میشود و به توانمندتر شدن قلب کمک میکند، اگر در اثر گذر زمان یا افزایش سن جداره رگها تنگ شود رگهای جانبی که در اثر فعالیتهای بدنی شدید و مداوم ساخته میشوند، باعث سلامت ماندن قلب و خونرسانی میشوند.
بشیری افزود: ورزش کردن حجم ریه را هم بالا میبرد و نفس نفس زدن حین ورزش و نیاز به اکسیژن زیاد باعث بزرگ شدن حجم ریه میشود، علاوه بر این گردش خون را بیشتر میکند و هر چقدر گردش خون بدن بالا رود مواد زائد را بهتر دفع میکند و سلامت فرد بیشتر میشود.
وی با اشاره به اینکه باقی ماندن مواد زائد در بدن باعث ابتلای فرد به بیماریهای مختلف میشود، گفت: مثلاً کسانی که یبوست مزمن دارند احتمال ابتلا به سرطان روده برایشان مطرح است، فعالیت بدنی حرکات دودی سیستم گوارش را تسریع میکند و دفع سریعتر انجام شود و میتواند به این افراد کمک کند.
این پزشک همدانی با بیان اینکه در دوران کرونا بیماریهای عفونی و تنفسی رایج است، گفت: در این روزها سوال بسیاری از افراد این است که ورزش در ابتلا کرونا اثر دارد یا خیر؟ باید بگوییم با توجه به اثراتی که ورزش بر سیستم بدنی گذاشته و باعث تقویت آن میشود، امکان احتمال به انواع بیماریها از جمله کرونا را پایین میآورد.
بشیری درباره ماسک زدن حین ورزش توضیح داد: افراد هنگام ورزش کردن ماسک نزنند، بهتر است مکان و زمانی را برای فعالیت بدنی انتخاب کنند که نیاز به حضور در جاهای پرتردد نباشند، وقتی ورزش میکنیم ضربان قلب بالا میرود و نیاز به اکسیژن بیشتر میشود ماسک زدن نمیتواند اکسیژن مورد نظر را تأمین کند و عملکرد فرد پایین میآید و اثربخشی ورزش از بین میرود.