تمام دلایل یوسف‌نژاد در مخالفت با طرح انتقال آب خزر

به گزارش تابناک مازندران، علی اصغر یوسف‌نژاد با تاکید بر اینکه از جمله طرح هایی که گمان می رفت به بایگانی تاریخ سپرده شود ماجرای «انتقال آب دریای خزر به استان سمنان» است؛ عنوان کرد: بر اساس این طرح قرار است سالیانه میزان222 میلیون مترمکعب آب از ساحل دریای خزر شیرین سازی شده و از طریق پمپاژ به استان سمنان منتقل شود.

وی با بیان اینکه طرحی که رئیس جمهور نیز در سفر استانی به سمنان در جمع مردم این شهر از آن به عنوان «طرحی بلندمدت» یاد کرد که در دستور کار دولت قرار دارد، افزود: بنده پیشتر در نامه ای، مخالفت آشکار خود و دوستداران منابع طبیعی و محیط زیست مازندران را از اجرای این طرحبه اطلاع جناب آقای دکتر روحانی رساندم که رونوشت آن نیز به وزیر نیرو ارسال شد.

یوسف نژاد با اشاره به اینکه به گواه اکثر کارشناسان «طرح انتقال آب دریای خزر به استان سمنان» خیانتی آشکار به محیط زیست مازندران است و عواقبی جبران ناپذیر را در پی خواهد داشت؛ گفت: متاسفانه چالش های زیست محیطی این طرح به قدر کفایت از سوی مشاور طرح مورد بررسی قرار نگرفته و به استناد گزارشی که در چهارم آذرماه سال 1393توسط دفتر مطالعات زیربنایی(گروه آب) تهیه و تسلیم مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی شده است مهمترین چالش این طرح مربوط به بهره وری اقتصادی آن است که از قضا اصلی ترین دلیل اجرای آن از سوی دولت ها اعلام می شود.

وی ادامه داد: در ادامه به برخی چالش های اقتصادی و زیست محیطی این طرح که نشان می دهد هزینه آن به مراتب بیشتر از فایده اش است، اشاره می کنم و امیدوارم وزارت نیرو توجهی جدی به جزئیات طرح انتقال آب خزر به سمنان داشته باشد و با عنایت به جمیع جهات، آن را از دستور کار خود خارج کند.

چالش های اقتصادی طرح انتقال آب دریای خزر

منتخب مردم ساری با بیان اینکه بر اساس محاسبات انجام شدهدر سال 1393 توسط مشاور طرح؛ قیمت تمام شده یک مترمکعب آب در این طرح پس از شیرین سازی و انتقال، برابر با 42873 ریال و شاخص اقتصادی نسبت فایده به هزینه در این طرح برابر با 0.53 است که حاکی از عدم توجیه پذیری اقتصادی آن است، بیان کرد: در این طرح نه تنها اشاره ای به گزینه های مرتبط با تامین نیاز آبی استان سمنان از منابع آبی موجود در این استان به وسیله«افزایش بهره وری با رویکرد مدیریت تقاضا» نشده است، بلکه با توجه به هزینه بالای تمام شده آب در این طرح و عدم بازیابی آن در بخش صنعت، مشخص می شود که صنایع هدف در این استان با توجه به آب بری آنها سودده نیستند که بتوانند هزینه های ناشی از شیرین سازی و انتقال آب را جبران کنند.

وی بیان کرد: از طرفی دیگر دوره نمک زدایی و انتقال آب خزر به فلات مرکزی باعنایت به زمان اجرای طرح و بهره برداری از تاسیسات، 30 سال انتخاب شده و این مرورِ زمان بر قیمت تمام شده طرح تاثیری جدی خواهد گذاشت و عملا آن را به طرحی بسیار زیان ده و فرسایشی بدل خواهد کرد اما ارزشگذاری و تقویم ریالی هزینه ها با قیمت های ثابت بر اساس سطح قیمت های سال 1392 انجام شده است؛ آیا ممکن نیست این هزینه را صرف اموری کنیم که از روند افزایشی کم آبی در کل کشور جلوگیری به عمل آوریم؟!

یوسف نژاد عنوان می کند: نگاهی دقیق تر به مشخصات و الزامات این طرح نشان می دهد که فارغ از هزینه هنگفت و صرف زمانی طاقت فرسا برای اتمام آن، هزینه های فراوانی را بر اقتصاد و محیط زیست مازندران تحمیل می کند و این در حالی است که استان مازندران همینک با چالش های بسیاری در حوزه منابع آبی روبه روست و به هیچ وجه منطقی نیست که برای اجرای طرحی که به طبیعتش آسیب می رساند متقبل هزینه های هنگفتی نیز شود.

وی بیان کرد: به عنوان مثال قرار است لوله های طرح مذکور از محل برداشت آب و ایستگاه نمک زدایی و شیرین سازی آن در ساحل خزر در رقوم 21 ـ متر در ساحل به ارتفاع 2312 متر پمپاژ شود که در این مسیر از مناطق طبیعی و آسیب پذیر زیادی عبور می کند که نیازمند هزینه های اجرا، مراقبت و تامین انرژی هنگفتی است.

منتخب مردم ساری با اشاره به اینکه با میزان کل برق مورد نیاز این طرح 448.8 مگاوات برآورد شده است که 180 مگاوات آن به تاسیسات نمک زدایی و شیرین سازی آب دریا و 268.8 مگاوات آن به ایستگاه های پمپاژ آب اختصاص دارد، تصریح کرد: مجموعه مصارف این طرح در حوزه شرکت برق منطقه ای مازندران 314.7 مگاوات و در حوزه شرکت برق منطقه ای سمنان 134.1 مگاوات برآورد شده است که نشان می دهد بار اصلی طرحاز نظر اقتصادی بر دوش «برق منطقه ای مازندران» است، در حالی که با صرف همین میزان هزینه و انرژی می توان بسیاری از مشکلات حوزه نیرو در مازندران را برطرف و به کاهش بدهکاری این شرکت به پیمانکاران کمک کرد.

وی تاکید کرد: موارد فراوان دیگری را می توان مثال زد که نشان می دهد این طرح به هیچ عنوان از توجیه اقتصادی لازم برخوردار نیست و به جز تحمیل زیان به بخش نیرو در مازندران هیچ فایده ای برای مردم این استان ندارد؛ در حالی که مازندران با توجه به گردشگرپذیر بودن، استانی است که هر ساله حداقل 5 ماه خدمات ملی ارائه می کند و اقصی نقاط آن نیازمند برخورداری از منابع برق به مراتب بیشتری است.

یوسف نژاد با اشاره به اینکه هزینه سرمایه گذاری اولیه این طرح 44500 میلیاردریالو هزینه سالیانه نگهداری و بهره برداری از طرح 4071.6 میلیارد ریال برآورد شده تا آب مازندران به سمنان منتقل شود و با هزینه تمام شده 42873 ریال مورد مصرف قرار گیرد، گفت: بنابراین محاسبه ای ساده نشان می دهد که این طرح از نظر اقتصادی به هیچ عنوان توجیه پذیر نیست.

وی افزود: این مبالغ هنگفت در حالی قرار است هزینه شود که بودجه عمرانی استان مازندران در سال 1393 اندکی بیش از 200 میلیارد تومان بوده و این استان هم اینک با 256 پروژه نیمه کاره آن هم تنها در بخش «آبرسانی روستایی» مواجه است.

منتخب مردم ساری در مجلس با بیان اینکه محاسبه شاخص اقتصادی این طرح، نشان داده است که شاخص اقتصادی نسبت فایده به هزینه((B/Cبرای طرح انتقال آب دریای خزر به استان سمنان برابر با 0.53 است که شاخص مذکور بسیار کمتر از یک بوده و این یعنی تقریبا نصف سرمایه گذاری های انجام شده برای این طرح از طریق منافع آن بازیابی می شود و بیش از نصف دیگر آن زیان های حاصل از عدم توجیه اقتصادی این طرح است که عملا آن را به طرحی کاملا زیان ده بدل می کند!، افزود: با این حال عجیب است چرا دولت علی رغم چالش های زیست محیطی و اقتصادی چنین طرح زیان دهی از اجرای آن در برنامه ای بلندمدت خبر می دهد.

چالش های زیست محیطی طرح انتقال آب دریای خزر

وی به اشاره به اینکه در حوزه آسیب های زیست محیطی که یکی دیگر از دلایل مخالفت آشکار بنده با این طرح است، دلایل فراوان است، ادامه داد:پساب حاصل از شیرین سازی در این طرح با غلظت 25 گرم در لیتر دارای نمک و حرارت بیشتری نسبت به وضعیت فعلی آب دریای خزر به دریا تخلیه می شود که در فاصله نزدیک به مجرای تخلیه کننده آثاری منفی بر موجودات دریایی وارد می کند.

نماینده اسبق ساری در مجلس با تاکید بر اینکه بر اساس مدلسازی های صورت گرفته توسط گروه آب دفتر مطالعات زیربنایی با اجرای این طرح؛ شوری آب از 10 تا400 درصد افزایش پیدا می کند که بر ماهیان شاخص منطقه بیشترین آثار منفی را بر جای خواهد گذاشت، گفت: این درحالی است که بعد از کشاورزی، شیلات اصلی ترین منبع درآمد مردم ساحل نشین در شرق مازندران است و اجرای این طرح ضمن آسیب به طبیعت دریا، دست مایه نابودی اقتصادی مردم منطقه خواهد شد.

آثار طرح بر محیط زیست ساحلی

وی افزود: مهمترین جنبه زیست محیطی این طرح مصرف بالای انرژی و انتشار آلاینده های ناشی از آن در طول مسیر بهره برداریاز تاسیسات آب شیرین کن است که بهره برداری از آن با تخلیه لجن حاصل از عملیات پیش تصفیه آثاری مخرب بر محیط ساحلی به جای خواهد گذاشت.

آثار طرح بر محیط زیست خشکی

یوسف نژاد اظهار کرد: خط لوله انتقال آب خزر به استان سمنان در مسیر خود از اکوسیستم های کشاورزی و جنگلی می گذرد و تمام این مسیر را دچار آسیب می کند. کاهش امنیت گونه های جانوری اطراف مسیر انتقال که از جوار مناطق حفاظت شده مازندران می گذرد ورفت آمد و ترافیک ساخت و بهره برداری که آثاری شدید بر زیست بوم منطقه به جای خواهد گذاشتاز جمله دلایل ما برای نگرانیاز اجرای چنین طرحی است.

وی خاطرنشان کرد: این طرح نه تنها هیچ انگیزه ای برایسرمایه گذاری بخش خصوصی ایجاد نمی کند، بلکه اجرای آن توسط بخش دولتی تقریبا غیرممکن به نظر می رسد و با توجه به شرایط اقتصادی فعلی کشور و تاکیدات فراوان مسئولان بر حفاظت از محیط زیست به عنوان سرمایه ای پایدار، اجرای آن به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست.

مدیران مازندرانی سکوت کرده ند!

منتخب مردم ساری در مجلس دهم تصریح کرد: متاسفانه علی رغم اهمیت بالای این مسئله برخی از مدیران نسبت به آن سکوت اختیار کرده و گاهی نیز اظهار بی اطلاعی می کنند، در حالی که بر اساس گزارش گروه آب دفتر امور زیربنایی «اقدامات انجام شده» در این حوزه به ده ها مورد می رسد که از مهمترین آنها می توان به اخذمصوبه کمیسیون ماده (215) قانون برنامه پنجم از معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی، انعقاد قرارداد انجام مطالعات مرحله اول با شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس،اختصاص اعتبار طرح تکمیلی مطالعات تفصیلی طرح های آب به شماره 40201742به این طرح به مبلغ 7700 میلیون ریال، مبادله موافقتنامه اجرای طرح به معاونت برنامه دیزی و نظارت راهبردی،اخذ مصوبه ترک تشریفات مناقصه از هیات سه نفره موضوع بند «و» ماده (38) قانون برگزاری مناقصات برای عقد قرارداد با قرارگاه خاتم الانبیاء، مکاتبه با وزارت نفت و تنظیم صورتجلسه واگذاری مسیر و حریم خط لوله نفت نکا ـ ری به این طرح جهت اجرا و اختصاص ردیف بودجه به شماره 40201759 با اعتبار 25 میلیارد ریال در بودجه سالانه و تخصیص و جذب 10 میلیارد ریال در سال 1392 نشان می دهد که برخلاف برخی ادعاهااین طرح از مرحله «ایده» گذشته و عملا با تخصیص ردیف بودجه به مرحله «اجرا» رسیده است و این مایه نگرانی است که برخی مسئولان از این مسائل بی اطلاع هستند.

وی با اشاره به اینکه با صرف هزینه های به مراتب کمتر در حوزه فرهنگ استفاده از آب، جمع آوری و هدایت آب های سطحی، نظارت جدی بر حفر چاه های کشاورزی و برپایی صنایع مرتبط و هماهنگ با زیست بوم مناطق مختلف کشور، مشکل کم آبی مناطق مرکزی ایران، منجمله استان سمنان را حل می شود؛ گفت: در پایان یاد آور می شوم که بسیاری از مناطق روستایی و حتی شهری مازندران با انواع و اقسام مشکلات در حوزه آب دست به گریبانند و برخی از روستاهای مازندران از طریق تانکر از نعمت آب بهره مند می شوند.

این منتخب مردم در مجلسعنوان کرد: تغییرات اقلیمی، برخی تصمیمات نادرست در حوزه انرژی و بی توجهی به محیط زیست در سال های گذشته ( که امیدواریم با اجرای این طرح در این دولت تکرار نشود) باعث شده است که بسیاری از چشمه های طبیعی مازندران و منابع آب زیزمینی خشک یا به شدت بی رمق شوند که انتظار می رود به جای «طرح انتقال آب خزر به سمنان» کنترل این مشکلات و جلوگیری از بدل شدن آن به بحران دستور کار اصلی وزارت نیر در بخش آب مازندران باشد.

تصریح کرد: با همه این احوالات انتظار می رود در دولت یازدهم که عنایت ویژه ای به محیط زیست وجود دارد و نقشی فعال در معاهدات بین المللی برای حفظ طبیعت ایفا می کند، طرح هایی در دستور کار قرار نگیرند که زیان زیست محیطی اشان به مراتب بیشتر از فواید اقتصادی و سیاسی آن است.