*در حال حاضر وضعیت حیاتوحش در مازندران به چه صورت است؟ ادارهکل حفاظت محیطزیست چه اقداماتی برای حمایت از این گونههای در خطر انقراض در دستور کار خود دارد؟
برخی از گونههای پستاندار مازندران از جمله پلنگ، خرس قهوهای، مرال نماد تنوع زیستی استان، گوزن زرد مهمترین سایت تکثیر در دشتناز، شوکا و قوچ وحشی و کل بز گونههای شاخص کشور هستند که برای حفاظت بهتر از این گونهها در مناطق تحت مدیریت، پارکهای ملی و حفاظت شده و پناهگاه حیاتوحش در فصل تابستان با توجه به طبیعت سرسبز و حضور دامداران در این مناطق بیش از 25 چادر صحرایی و فصلی پیشبینی شده و ماموران تا پایان فصل تابستان و اواسط مهرماه در این چادرها مستقر هستند.
* اقدامات ادارهکل حفاظت محیطزیست در راستای چه هدفی صورت میگیرد؟
اقدامات ما برای حفاظت بهتر گونههای جانوری است، در حقیقت هدف ما پیشگیری از شیوع هرگونه تخلف و جرم است، در غیر این صورت ناچار برای اعمال قوانین و پیگیری آن هستیم.
* در حال حاضر مهمترین اقدام سازمان حفاظت محیطزیست برای پیشگیری از شکار غیرمجاز گونههای جانوری چه موضوعی است؟
بهمنظور ساماندهی وضعیت شکار، کنترل بهتر حیاتوحش و بهروزرسانی جرایم ناشی از شکار غیرمجاز پیشنهاداتی از سوی تمامی استانها ارائه شد که پس از انجام ارزیابی شورای عالی حفاظت محیطزیست در مصوبه شماره 180 بحث جرایم جانوران وحشی را بهروز کرده است.
در این مصوبه به گونههای جانوری بهویژه گونههای حفاظت شده از جمله گوشتخواران و پستانداران وحشی توجه ویژهای شده، بهعنوان مثال پلنگ گوشتخوار و جمعیت نیازمند حفاظت است، جریمه به 80 میلیون، گوزن زرد گونهای در حال انقراض 60 میلیون و همچنین جرایم خرس قهوهای، شوکا و مرال متعلق به جنگلهای شمال بوده و شکارچیان غیرمجاز آنان را طعمه شکار قرار میدادند، افزایش یافته است.
بسیاری از پرندگان وحشی گونههای حمایتشده مانند اردک سرسفید، غاز پیشانیسفید کوچک، پلیکانها، فلامینگوها جرایم متناسب شده تا بتوانند بازدارندگی لازم را در بحث وقوع جرم داشته باشند.
* مصوبه افزایش جرایم از چه زمانی آغاز شد؟ در مورد این مصوبه بیشتر توضیح دهید؟
مصوبه افزایش جرایم از ماه گذشته اجرایی شده، این موضوع به این معناست اگر متخلفان قصد شکار غیرمجاز این گونهها را داشته باشند، بهشدت با آنان برخورد میشود.
* آیا پروانه شکار پرندگان وحشی در سال جاری صادر میشود؟
هیچگونه تصمیمگیری برای صدور پروانه شکار پرندگان وحشی صورت نگرفته البته برای آن دسته از پرندگانی که بهصورت معیشتی اقدام به شکار سنتی پرندگان وحشی از جمله روش دوما و سوچلا در حال بررسی است.
تاکید ما بر این است روش شکار پرندگان به شیوه دام هوایی، شب دام، گذر و کرست ممنوع است با متخلفان بهصورت جدی برخورد میشود و توصیه ما به شکارچیان این است که از هزینه کردن برای برپایی این دامها خودداری کنند به دلیل اینکه اینها روشهایی هستند که در قانون حفاظت محیطزیست از جمله روشهای غیرمجاز تلقی شدند.
* به چه دلیل روشهای شکار دام هوای، شب دام، گذر و کرست ممنوع و غیرقانونی است؟
عموما در روش گذر و شب دام پرندگان در هنگام شب که زمان مجاز شکار نیست، صید و زندهگیری کرده و بهصورت دستهجمعی و گلهای اقدام به شکار پرندگان میکنند و همچنین انتخاب و گزینش در این روشها صورت نمیگیرد، به همین دلیل این روشها، روشهای حمایتشده و حفاظتشدهای نیستند.
همچنین با توجه به اینکه بهرهبرداری و برداشت پرندگان بهصورت تجاری بوده و معیشتی تلقی نمیشود، اینها عواملی هستند که جمعیت بقای پرندگان و گونههای کمیاب را به خطر میاندازند و به همین دلیل این روشها از گذشته روشهای غیرمعمول، غیرمرسوم و غیرقانونی بودند و با افرادی که امسال قصد داشته باشند با این شیوهها مبادرت به شکار کنند، برخورد جدی میشود.
برای روشهای دوما و سوچلا که بر پایه برداشت پایدار از منابع تجدیدپذیر است، با این روشها مشکلی وجود ندارد در غیر این صورت اگر برداشت بهصورت تجاری باشد، برخورد میشود.
* بهنظر راهکار افزایش جرایم میتواند اثرگذار باشد؟
یکی از راهکارها تناسب جرم با ارزش گونه و جانور است، در گذشته جریمه یک گونه جانور وحشی 50 هزار تومان بوده، در حالیکه هزینهای که بابت پیگیری، دادرسی و ماموریت خودرو تا پرونده به انجام برسد، به مراتب چندبرابر ارزش آن جانور بوده، به همین دلیل جرایم متناسب شده است.
همچنین در گذشته میزان جرایم؛ بازدارندگی تخلف از دست داده بود، یک حیوان ارزش پوست، گوشت و اجزا با جریمه آن برابر بود که این موضوع سبب تشویق و ترغیب افراد به شکار میشد، این راهکار در بازدارندگی از شکار از اهمیت بهسزایی برخوردار است.
* به نظر شما در این راستا رسانهها چه حمایتی میتوانند داشته باشند؟
مهمترین هدف ما این است در این وضعیت کنونی اطلاعرسانی شود و نقش رسانهها در این راستا از اهمیت بهسزایی برخوردار است، باید در کنار این اقدامات کارهای فرهنگسازی و اطلاعرسانی و آموزش افراد مورد تاکید باشد.
* ممنوعیت شکار که از سال گذشته اعمال شده، در راستای تحقق همین هدف بوده است؟
در بحث پستانداران وحشی تصمیمگیری به این صورت است اما در بحث پرندگان هنوز تصمیمگیری نهایی صورت نگرفته که با توجه به گونهها، مناطق مختلف و کنترل بیماریها تصمیمگیری میشود.
* صحبت پایانی
تمام تلاش ادارهکل حفاظت محیطزیست این است که هیچ جرمی اتفاق نیفتد چون اگر یک گونهای از بین رود، جرایم نمیتواند آن را بازگرداند و احیا کند اما اعمال جرایم نه برای احیای حیاتوحش بلکه برای پیشگیری از جرم است تا در صورت تحقق افراد به شکار غیرمجاز تشویق نشوند.
امیدواریم همه به قانون حفاظت محیطزیست تمکین کنند، با توجه به اینکه منابع ارزشمند زیستی برای نسلهای آینده است، بهخوبی بتوانیم برای آنان حفظ کنیم.