به گزارش تابناک : اعلام هشدار بنياد آب ايران و رئيس کميسيون امنيت ملي مجلس نسبت به تشديد بي‌آبي در کشور و پيامدهاي آن در حالي اعلام مي‌شود که پيامدهاي منفي اين بحران چندسالي‌است که به شکل گرد و غبار در چهارگوشه کشور به منصه ظهور رسيده است اما با همه محدوديت‌هاي اقليمي و محيطي در فلات ايران طرح‌هاي توسعه کشاورزي و صنعتي بي‌توجه به اين محدوديت‌ها همچنان ادامه دارد. در همين حال کاوه مدني استاد آناليز سيستم مرکز سياست محيط زيست امپريال کالج لندن، در يادداشتي که در روزنامه تهران تايمز به چاپ رسيده است مديريت پايدار آب و زمين و مقابله با بيابانزايي را تنها راهکار کاهش طوفان‌هاي گرد و خاک عنوان کرده است و خواستار تقويت پوشش گياهي و بازگرداندن رطوبت خاک در مناطق بحراني کشور شده است. اما با گذشت نزديک بيش از سه ماه از مصوبه هيأت وزيران در تاريخ 15 فروردين ماه سال‌جاري که وزارت نيرو موظف شده بجز حقابه رسمي تالاب‌هاي کشور، 640 ميليون مترمکعب حقابه هورها و مراتع و دشت‌هاي سيلابي خوزستان را که در نتيجه مسدود شدن آب رودخانه‌هاي جراحي و زهره و کوپال با سدسازي‌هاي متعدد تأمين کند تا حداقل بخشي از گرد و خاک اين استان که از منطقه‌اي به وسعت 205 هزار هکتار بلند مي‌شود، کنترل شود، اين وزارتخانه هنوز ساز و کار اجرايي اين تصميم دولت را اعلام نکرده است.
اما با شدت گرفتن بحران آب در کشور که به اعتقاد کارشناسان عمده‌ترين دليل آن سوءمديريت در اين حوزه است، بنياد آب ايران در نامه‌اي به رئيس جمهوري با اشاره به هشدار کارشناسان از دو دهه قبل تاکنون درباره «وضع فوق‌العاده آب در کشور» بار ديگر هشدار داد و اعلام کرد هر گونه درنگ در تغيير شرايط موجود تنها شرايط را بدتر از آنچه اکنون مشاهده مي‌شود مي‌کند و باعث تشديد منازعات داخلي و مهاجرت‌هاي گسترده مي‌شود.
بنياد آب ايران مي‌افزايد: متأسفانه با بروز عيني آثار اين هشدارها نظير خشک شدن درياچه‌ها، تالاب‌ها، رودخـــانه‌ها، تخـــليه آبخـــوان‌هاي زيرزميني، آلودگي گسترده منابع آب و فروافتادن در کم آبي مزمن، مهاجرت لجام گسيخته و پيدايش ريزگردها، جامعه را در بسياري مناطق کشور غافلگير کرده است.
در بخشي از اين نامه آمده است: امروز توسعه و مديريت منابع آب کشور به دليل رويکرد حاکم بر توسعه ناموزون کشور با چالش‌هاي زيادي مواجه شده است و اين امر چالش آب را به مرحله بحراني و سرنوشت‌سازي رسانده است به طوري که پايداري حيات در سراسر ايران در معرض تهديدهاي جدي قرار گرفته است. اين کارشناسان وضعيت مديريت آب کشور را اينگونه توصيف مي‌کنند: مهم‌ترين اکوسيستم‌هاي آبي کشور نابوده شده است، اضافه برداشت آب‌هاي زيرزميني به ميزان 120 ميليارد مترمکعب رسيده، دشت‌هاي ممنوعه افزايش مستمر يافته، رطوبت خاک کاهش و بيابانزايي تشديد و منابع آب آلوده شده و حقابه‌هاي محيط زيستي رعايت نمي‌شود و توسعه ناهمگون کلانشهرها و بحران مهاجرت و اشتغال نيز تشديد شده است.
امضاکنندگان اين نامه که بيش از يکصد نفر از متخصصان رشته‌هاي مختلف دانشگاهي هستند اذعان مي‌دارند که مهم‌ترين دليل ايجاد اين شرايط اين است که از ابتداي دهه 40 دولت ها تنها بازيگر عرصه مديريت آب کشور بودند و با رويکرد مديريت سازه‌اي و مهندسي و برنامه‌ريزي‌هاي متمرکز و تحکمي عملاً توسعه متوازن متکي به جوامع محلي را از صحنه حذف کردند و نقش جامعه را در مديريت منابع آب بسيار کم اثر و محدود کردند. در اين ميان برنامه‌هاي يک سويه ايجاد اشتغال، در بخش‌هاي کشاورزي،صنعت، تأمين سلامت و امنيت غذايي موجب تضعيف بيشتر سياست‌هاي حفاظت از منابع آب شده است. اين کارشناسان همچنين هشدار دارند: بدون ترديد در آينده نه چندان دور با گسترش رقابت‌ها بر سر منابع آب، منازعات بر سرتقسيم آب در کشور شدت يافته و مهاجرت‌هاي کلان نسبت به گذشته شکل متفاوت‌تري خواهد يافت و اين عوامل همراه با فرآيند جهاني شدن، تجارت آزاد، بيوتکنولوژي و تغييرات اقليم شرايط را پيچيده‌تر از امروز خواهد کرد و هر گونه درنگ در تغيير اين شرايط مقابله با عوامل پيش گفته را با خطرات بيشتري همراه خواهد کرد.
امضاکنندگان اين نامه چندين راهکار هم در بخش‌هاي مديريت کلان توسعه و مديريت آب کشور هم ارائه داده‌اند از جمله اينکه خواستار برقراري رابطه دوسويه و مؤثر بين بخش آب و سياست‌ها و استراتژي‌هاي توسعه شده‌اند. بنياد آب ايرانيان همچنين خواستار تجديد نظر در ساختار تشکيلاتي در نظام مديريت آب کشور، بازبيني طرح‌هاي تعادل بخشي آب‌هاي زيرزميني، شفاف‌سازي اطلاعات منابع آب ايران به منظور تصميم‌سازي و تصميم گيري‌هاي آتي و اعمال مديريت يکپارچه در بخش آب شدند.
اما در بخش پاياني اين نامه همچنين از انجمن‌هاي تخصصي همچون کانون وکلا، انجمن جامعه‌شناسي، جامعه مهندسان مشاور و... خواسته شده تا از حوزه‌هاي تخصصي خود پا را فراتر نهاده و با به کارگيري سرمايه‌هاي اجتماعي به کمک دولت بشتابند تا بحران‌هاي فزاينده‌اي که پايداري و زيست مردم ايران را مورد تهديد قرار داده است رفته رفته کاهش يابد.
منبع : ایران